Astrologia, magia i alchemia oraz na gruncie cywilizacji zachodniej także kabała uznawane są za dyscypliny ezoteryczne. W ujęciach teoretycznych ezoteryka jest traktowana niekiedy jako najbardziej żywotna część religii, w innych zaś jako forma stosunku do sacrum zupełnie od niej osobna. W przeciwieństwie do religii, która akcentuje raczej aspekt kolektywny i instytucjonalny, ezoteryka miałaby podkreślać indywidualny i niezapośredniczony stosunek do tego, co nadprzyrodzone. Nic zatem dziwnego, że łączy się ona ściśle z procesem inicjacji (wewnętrznej przemiany człowieka) oraz zwraca uwagę na relację mistrz - uczeń.
Ze względu na swój kreacyjny i wolnościowy charakter ezoteryka była i jest inspiracją dla wielu twórców, stanowiła też ważną część składową wielkich epok historycznych w sferze kultury. Jako przykłady wystarczy wskazać renesans oraz przełom XIX i XX wieku. W tym ostatnim przypadku ezoteryka europejska, wzbogacona o doświadczenia religii Wschodu (głównie Indii) oddziałała na ówczesną awangardę literacką oraz przyczyniła się do powstania psychologii, religioznawstwa i orientalistyki.
Wspomnianym dyscyplinom ezoterycznym i ich odzwierciedleniu w sztukach plastycznych poświęcona jest książka wydawnictwa Arkady z jego nowej serii „Leksykon". Pozycja ta podzielona jest na trzy części noszące nazwy tradycji ezoterycznych. Każda z nich z kolei składa się z około trzydziestu tematów szczegółowych. Na przykład w dziale dotyczącym magii możemy znaleźć takie zagadnienia jak powszechna sympatia, miłość, choroba miłości, zwierzęta i rośliny magiczne, sztuka pamięci, gry ezoteryczne czy magiczne miasta.
Tematy szczegółowe są prezentowane poprzez krótkie wprowadzenie oraz materiał ilustracyjny, ponadto do każdej z ilustracji podano objaśnienie jej najważniejszych elementów symbolicznych.