PASZPORTY 2010: Nominacje w kategorii Sztuki wizualne

Mijający rok był kolejnym pozbawionym przełomowych wydarzeń na młodej polskiej scenie artystycznej. Nie zorganizowano żadnej wystawy, którą można by uznać za manifest pokolenia lub wyrazisty głos jakiejś twórczej formacji.

O obecności decydowały raczej indywidualne wystawy i projekty, rozrzucone po różnych galeriach. I środowisko krytyków sztuki wykazało się pod koniec roku tradycyjnym brakiem zgodności w ustalaniu najciekawszych osiągnięć minionego czasu.

Zgłaszający nominacje do Paszportów wymienili aż 23 kandydatury (wobec 21 przed rokiem). Dodatkowo o rozedrganiu obowiązujących hierarchii niech świadczy to, że z roku na rok powtórzyło się tylko 5 nazwisk. Znane powiedzenie o noszonej przez żołnierzy w plecaku buławie marszałkowskiej wyjątkowo trafnie charakteryzuje środowisko sztuk wizualnych. Tu nosi ją pół armii artystów.

Sztuki wizualne już dawno przekroczyły tradycyjne granice zaznaczone przez obraz, rzeźbę czy grafikę. Teraz coraz mocniej przekraczają też granice między gatunkami sztuki. Dlatego wśród zgłoszonych znalazł się (i chwała za te wybory nominującym) m.in. twórca dizajnu (Tomasz Rygalik), a także autorzy ilustracji książkowych (Aleksandra i Daniel Mizielińscy). I nie ukrywamy, że marzy nam się sytuacja, w której do nagrody będą częściej zgłaszani architekci, projektanci mebli czy mody. Wszak to wszystko są sztuki wizualne, które mogą oko cieszyć lub drażnić. Wśród wstępnie zgłoszonych znaleźli się artyści polscy mieszkający na stałe za granicą (np. Kasia Fudakowski), ale też obcokrajowcy pracujący regularnie lub incydentalnie w Polsce (Yael Bartana, Ivo Nikić). Słusznie, bo twórczości nie powinny krępować państwowe granice.

Na koniec nowość: wzorem muzyki poważnej, w tym roku pojawi się także dodatkowa nagroda dla zwycięzcy w kategorii sztuki wizualne. Jej fundatorem jest firma Samsung.