Na czym polega wyjątkowość naszej nagrody kulturalnej? Jak co roku powtarzamy, nagradzamy nie za całokształt, nie za bycie „trendy” czy popularność medialną, lecz za pierwsze znaczące dzieła, które zapowiadają kolejne, jeszcze znaczniejsze dokonania artystyczne. Młodzi laureaci w większości nie byli dotychczas szerzej znani poza swoim środowiskiem. Warto zapamiętać ich nazwiska. Niebanalny charakter ma też sama gala w Operze Narodowej, gdzie dochodzi do swoistego spotkania ponad wszelkimi podziałami: młodych ze starymi, mistrzów z adeptami, wreszcie – to także znak czasów – garniturów z T-shirtami, a nawet dresami (przykładowo w gustownym dresie wystąpiła na scenie ubiegłoroczna laureatka Monika Strzępka). Do tego politycy z prezydentem Bronisławem Komorowskim na czele. To jedyne takie spotkanie, jakie raz do roku odbywa się pod naszą egidą.
Krótko o laureatach. Najmłodsza jest w tym roku skrzypaczka Aleksandra Kuls (zaledwie 20 lat), najstarszy filmowiec Rafael Lewandowski (42 lata). Średnia wieku zdecydowanie niska – niespełna 32 lata. Ale tym razem nie lata są najważniejsze, lecz miejsce urodzenia. Prosimy spojrzeć na zamieszczone obok biogramy. Lewandowski urodzony w Reims we Francji, Grospierre w Genewie w Szwajcarii, Łoziński wprawdzie w Warszawie, ale za to studiował i pracował we Francji. Piosenkarka Marcell pierwszą płytę wydała w Berlinie, mieszka w Niemczech. I tak już teraz pewnie będzie. Sztuka nie zna granic, jednoczenie się Europy odbywa się najszybciej na gruncie kultury, choć nie zawsze ten proces jest zauważalny i doceniany. Wygląda zatem na to, że nasze Paszporty zaczynają powoli zmieniać charakter – teraz z tym symbolicznym dowodem tożsamości artyści nie będę z Polski wyjeżdżać, lecz do Polski wracać.