Osoby czytające wydania polityki

„Polityka”. Największy tygodnik w Polsce.

Wiarygodność w czasach niepewności.

Subskrybuj z rabatem
Nauka

Lecą pieniądze z nieba

O niezwykłym meteorycie z Arizony

Arizona, USA. Wzgórze Kraterowe, kiedyś zwane Wzgórzem Szopa. Arizona, USA. Wzgórze Kraterowe, kiedyś zwane Wzgórzem Szopa. Tony Rowell / Corbis
Ziemski interes na pozaziemskiej platynie, czyli pouczająca historia kopalni w meteorycie.
Gruz kosmiczny zawiera wiele cennych dziś metali.Science Photo Library/EAST NEWS Gruz kosmiczny zawiera wiele cennych dziś metali.

Spadające gwiazdy, ogniste kule, kamienie z kosmosu... Meteoryty od zawsze fascynowały ludzi. Dowodzi tego choćby szeroko opisywana eksplozja niewielkiej bomby kosmicznej nad Czelabińskiem w lutym 2013 r. Mniej znany jest natomiast fakt, iż owi przybysze z zaświatów przyciągali również ludzi nastawionych na łatwy zysk, przy czym nie chodzi o zawodowych handlarzy i poszukiwaczy meteorytów (meteorite hunters z serialu „National Geographic”).

Ogromna masa kosmicznego gruzu, mimo zróżnicowanego składu mineralnego, zwykle zawiera dużo cennych metali, takich jak nikiel, chrom i kobalt, ale przede wszystkim szlachetne platynowce. To przecież unikatowe relikty dziewiczej materii, z której tworzył się 4,5 mld lat temu nasz Układ Słoneczny. Największy znany dziś meteoryt Hoba z Zambii może być uznany za ponad 60-tonowe drogocenne złoże! A jest to tylko fragment intruza z przestrzeni międzygwiezdnej, który zwykle rozpada się wskutek niewyobrażalnych naprężeń i rozgrzania w trakcie pokonywania oporu ziemskiej atmosfery, tworząc tzw. deszcz meteorytowy.

Wzgórze Szopa (Coon Butte), zwane też Wzgórzem Kraterowym (Crater Mountain) to zaokrąglone wzniesienie wysokości 45 m na pustynnej równinie północnej Arizony. Zamiast płaskiego szczytu jego centralną część stanowi rozległe, liczące do 170 m zagłębienie o średnicy 1,2 km. Na krawędzi zagadkowego wzniesienia i w jego nieprzyjaznej okolicy, w obszarze wielu kilometrów kwadratowych, rozrzucone były różnej wielkości żelazne bryły o chropowatej powierzchni (przekraczające nawet 600 kg), podobno dobrze znane z walorów użytkowych miejscowym plemionom Indian.

Polityka 20.2014 (2958) z dnia 13.05.2014; Nauka; s. 73
Oryginalny tytuł tekstu: "Lecą pieniądze z nieba"
Reklama