Miej własną politykę.

Pierwszy miesiąc prenumeraty tylko 11,90 zł!

Subskrybuj
Nauka

Bardzo twardy brexit

Wielka Brytania oddzieliła się od Europy już 400 tys. lat temu

Siedem Sióstr, malownicze angielskie klify widziane z Seaford Head w East Sussex Siedem Sióstr, malownicze angielskie klify widziane z Seaford Head w East Sussex Ruth Tomlinson / Getty Images
Wielka Brytania po raz pierwszy oddzieliła się od Europy ponad 400 tys. lat temu w wyniku nagłego wydarzenia o skali i gwałtowności przypominającej biblijny kataklizm.
Alabastrowe Wybrzeże klifowe w Normandii w okolicy francuskiego miasteczka EtretatFrancis Cormon/Getty Images Alabastrowe Wybrzeże klifowe w Normandii w okolicy francuskiego miasteczka Etretat

Z geologicznego punktu widzenia Brytania (tzn. Anglia, Walia i Szkocja, ale bez Irlandii) jest integralną częścią Europy i przez wiele ostatnich milionów lat stanowiła półwysep mocno przycumowany do naszego kontynentu. Widać to dobrze na mapach geologicznych, które pokazują, że wielkie struktury tektoniczne przechodzą między Francją a Anglią przez kanał La Manche, jakby go w ogóle nie było. W szczególności dotyczy to tzw. antykliny Weald-Artois, której północna część jest po stronie angielskiej (Weald), a południowa – po francuskiej (Artois). Antyklina to fałd wzniesiony ku górze, z jądrem, gdzie warstwy są najwyżej, i dwoma skrzydłami, gdzie opadają w dół. Kopuła Weald-Artois uformowana została podczas orogenezy alpejskiej (między późnym oligocenem a środkowym miocenem, mniej więcej od 30 do 15 mln lat temu), w wyniku naprężeń skorupy ziemskiej związanych z napieraniem Afryki na Europę. Ten potężny i wyniosły początkowo wał mocno związał Anglię z resztą kontynentu.

Antyklina – jako wygięta ku górze – szybko zaczyna podlegać erozji, głównie w obrębie najwyżej wzniesionych skał jądra, i tam też odsłania z czasem coraz głębiej położone warstwy. Jeśli wyżej leżą warstwy twardsze, a niżej miększe, wówczas erodowane jądro silnie się obniża, a skrzydła pozostają wyniesione i dochodzi do tzw. odwrócenia morfologii – tam gdzie warstwy znajdowały się najwyżej, powstaje głęboka niecka. Tak było z antykliną Weald-Artois, której najmłodsze warstwy stanowiły dość odporne na wietrzenie białe wapienie późnokredowe, a pod nimi zalegały głównie iły oraz piaski środkowej i dolnej kredy i najwyższej jury.

Dlatego jeszcze przed ostatnią epoką lodową skrzydła tej antykliny utworzyły długie pasma wzgórz, szerokie na ok. 30 km, a między nimi powstał obszar silnie obniżony – odtąd te wzniesione skrzydła (dobrze widoczne w Anglii jako tzw.

Polityka 24.2017 (3114) z dnia 12.06.2017; Nauka; s. 72
Oryginalny tytuł tekstu: "Bardzo twardy brexit"
Reklama