Co uderza w Ziemię

Badacze obiektów NEO (Near Earth Object), czyli kosmicznych ciał bliskich Ziemi, obliczają, że zderzenie z asteroidą o średnicy 10 km przydarza się naszej planecie raz na 100 mln lat. Zważywszy, że do zderzenia takiego doszło około 65 mln lat temu na Jukatanie (prawdopodobna przyczyna zagłady dinozaurów), do katastrofy mamy jeszcze chwilę. Ale już zderzenie z obiektem o średnicy 200–250 m zdarza się raz na 160 tys. lat, a ze 100–140-metrowym raz na 30 tys. To wciąż, w skali historii ludzkości, dość długo, jednak obiekty jeszcze mniejsze – też groźne, choć już tylko lokalnie – uderzają w Ziemię znacznie częściej. Najmniejsze – meteoroidy – upadają każdego dnia, tyle że większość tych zdarzeń nie jest rejestrowana. Istnieją też ciała większe, które przelatują w pobliżu Ziemi, niemal ocierając się o jej atmosferę. Tak było z 50-metrową asteroidą Duende (2012 DA14) z grupy Apolla, która 15 lutego 2013 r. przeleciała nieco ponad 27 tys. km nad Ziemią. Niezwykłym zbiegiem okoliczności dokładnie tego samego dnia tuż nad Czelabińskiem w Rosji wybuchł niezidentyfikowany wcześniej 17-metrowy bolid, który spowodował sporo zniszczeń w mieście. Eksplozja po uderzeniu obiektu takiego jak Duende byłaby groźniejsza, znacznie przekroczyłaby swą siłą wybuch bomby atomowej w Hiroszimie. Znane są też obiekty, które z dużą dozą prawdopodobieństwa kiedyś albo niebezpiecznie zbliżą się do Ziemi, albo w nią uderzą, powodując wtedy globalną katastrofę. W grupie najbardziej niebezpiecznych 1,5 tys. asteroid szczególnie groźna jest 1950 DA (odkryta już w 1950 r.). Prawdopodobieństwo, że uderzy w Ziemię w marcu 2880 r., wynosi 0,33 proc. To dużo, jednak ludzkość ma aż ponad 800 lat na to, by się do tego przygotować. Nie było na to czasu, gdy niedawno kilkumetrowa asteroida 2018 LA uderzyła w Ziemię na południu Afryki. Coś do nas leci... 2 czerwca br. o godz. 16 czasu UTC teleskop Mount Lemon Survey, działający w górach Santa Catalina w Arizonie (program Catalina Sky Survey), zidentyfikował obiekt szybko zbliżający się do Ziemi. Po trwających godzinę i 17 minut obserwacjach uczeni zorientowali się, że może dojść do zderzenia, i oszacowali, że miejscem impaktu będzie Ocean Indyjski. Informację o zagrożeniu natychmiast przekazano do Minor Planet Center, które jest międzynarodowym ośrodkiem zbierania danych o wszystkich asteroidach i kometach i na zlecenie Międzynarodowej Unii Astronomicznej działa w Smithsonian Astrophysical Observatory na Uniwersytecie Harvarda. 10 godzin od chwili zidentyfikowania 2018 LA inne obserwatorium – ATLAS, czyli Asteroid Terrestial-impact Last Alert System – działające na Hawajach poinformowało, że asteroida z pewnością uderzy w Ziemię, ale w okolicach Namibii. Komunikat został ogłoszony… dwie godziny po impakcie. Niewiele później American Meteor Society otrzymało informację, że na południu Botswany zaobserwowano potężną kulę ognia, która sunęła szybko na horyzoncie i z pewnością musiała dosięgnąć Ziemi. I rzeczywiście, po ośmiu godzinach od odkrycia 2018 LA – a dokładnie materialna resztka, która z asteroidy pozostała – uderzyła w Ziemię w Botswanie blisko granicy z RPA. 23 czerwca br. ekspedycja naukowców i poszukiwaczy meteorytów, wysłana przez SETI Institute z Kalifornii, odnalazła kilkunastokilo