Osoby czytające wydania polityki

„Polityka” - prezent, który cieszy cały rok.

Pierwszy miesiąc prenumeraty tylko 11,90 zł!

Subskrybuj
Nauka

Gdy wierzchołek góry rozpadł się na dwoje

Ślady pompejańskiej cywilizacji

Widok na Pompeje. Litografia Friedricha Federera. 1850 r. Widok na Pompeje. Litografia Friedricha Federera. 1850 r. Wikipedia
Wybuch Wezuwiusza w 79 r. był piekłem dla tysięcy osób, ale zniszczone wówczas Pompeje stały się rajem dla naukowców. Miasto badane jest od prawie trzech wieków, a 2018 r. był szczególnie owocny.
Odsłonięty ostatnio w Pompejach fresk przedstawiający nagą Ledę uprawiającą seks z Zeusem pod postacią łabędzia.Cesare Abbate/ANSA/AP/EAST NEWS Odsłonięty ostatnio w Pompejach fresk przedstawiający nagą Ledę uprawiającą seks z Zeusem pod postacią łabędzia.

Najpierw wyleciały we wszystkie strony ogromne kamienie (…), później wybuchł olbrzymi ogień i nieskończone morze dymu (…), tak że pociemniało całe niebo (…). Byli tacy, co myśleli, że giganci znów się buntują (…). Dlatego ludzie zaczęli uciekać, część z nich z domów na ulicę, część z otwartej przestrzeni do domów (…); w przerażeniu uważano, że każde miejsce jest pewniejsze niż to, gdzie się wcześniej było” – opisywał tragedię ok. 150 lat po pamiętnej erupcji Wezuwiusza Kasjusz Dion w „Historii Rzymskiej”. Ale mieszkańcy Pompejów, Herkulaneum i Stabiae, przyzwyczajeni do humorów wulkanu, nie od razu wpadli w panikę, gdy zaczął się budzić w 79 r. Prowadzili zwykłe życie – uprawiali ziemię, handel, seks. W końcu dali sobie radę z trzęsieniami ziemi w 62 i 63 r., dlaczego teraz miałoby być inaczej? A jednak się mylili. Pomruki Vulcanusa zapowiadały katastrofę, która pogrzebała ich świat na ponad 1600 lat w kapsule czasu z popiołów wulkanicznych.

Szkielet leżał wyciągnięty; z rąk dawno już wysypały się złote i srebrne monety

Na ślad pompejańskiej cywilizacji natrafiono podczas prac naprawczych po poważnym wybuchu Wezuwiusza w 1737 r. Córka Augusta III Saskiego i żona Karola III Burbona króla Neapolu, zachwycona znalezionymi koło Herkulaneum rzeźbami, zainicjowała poszukiwania. 11 grudnia 1738 r. znaleziono pierwszy dom, a 10 lat później pierwsze ciało. Sława odkrywanych u stóp Wezuwiusza antycznych miast zaczęła rosnąć. Kopacze, którzy z początku stosowali metody rabusiów grobów, z czasem stali się archeologami. W połowie XIX w. Giuseppe Fiorelli wymyślił metodę pozyskiwania odlewów gipsowych ciał ludzi i materiałów organicznych – przez otwór w skorupie z popiołów wlewał do pustych przestrzeni gips sztukatorski.

Polityka 51/52.2018 (3191) z dnia 18.12.2018; Nauka; s. 90
Oryginalny tytuł tekstu: "Gdy wierzchołek góry rozpadł się na dwoje"
Reklama