Psychiatria: piekło umysłu
Spojrzenie w otchłań. Neuropsychiatra i tajemnice ludzkich umysłów, Anthony David, tłum. Jacek Konieczny, Wyd. Znak Literanova, Kraków 2020
Ta fascynująca i pełna współczucia książka o tajemnicach chorób psychicznych, napisana przez dyrektora Instytutu Zdrowia Psychicznego University College London i jednego ze światowych ekspertów w dziedzinie neuropsychiatrii klinicznej, powinna być w Polsce lekturą szkolną. Oczywiście w klasach starszych, aby wraz z osiągnięciem pełnoletności młodzież mogła zrozumieć, jak krzywdzące w stosunku do osób dotkniętych depresją czy schizofrenią są hasła wymyślane przez ich rodziców: „Stop wariatom drogowym” albo „Nie świruj, idź na wybory”. Anthony David odkrywa w opisywanych historiach pacjentów ludzki pierwiastek. Opisuje przypadek mężczyzny, który na skutek wypadku doznał poważnego uszkodzenia mózgu. Wyzdrowiało jego ciało, ale nie umysł. Albo kobiety ze schizofrenią (wiązaną z nadmiarem dopaminy w mózgu), u której jednocześnie rozwinęła się choroba Parkinsona (zaburzenie neurologiczne będące wynikiem niedoboru tego samego neuroprzekaźnika). Autor skupia się na przypadkach trudnych, ale uniwersalnych, uwypuklając splot różnych przyczyn zaburzeń psychicznych: przeżytych traum, stresów, życiowych niepowodzeń, lecz przede wszystkim czynników biologicznych – bo te problemy są następstwem choroby mózgu i należy im się takie samo współczucie jak ofiarom zawałów, udarów czy raka. „Nawet jeśli psychiatria jest tajemniczą dziedziną wiedzy, nie ma w niej nic mistycznego” – zauważa autor.
PAWEŁ WALEWSKI
***
Medycyna: opowieści ze skóry
Na własnej skórze. Mała książka o wielkim narządzie, Paulina Łopatniuk, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2020
Skóra to największy narząd, jaki mamy, nie mniej fascynujący niż te, które skrywa jako „worek na wnętrzności”.