Natura na wakacje
Natura na wakacje. „Polityka” i Pulsar polecają książki i aplikacje
Thomas Cirotteau, Jennifer Kerner, Eric Pincas „Lady Sapiens”, przekład Aleksandra Weksej, Znak Koncept, Kraków 2023
Dopóki badaniami przeszłości zajmowali się sami mężczyźni, tworzona przez nich wizja pradziejów była zmaskulinizowana i nudna. Dziś wiemy, że już w paleolicie matki, żony i córki wcale nie były jedynie tłem dla działań mężczyzn, tylko samodzielnymi i aktywnymi uczestniczkami wszelkich ważnych czynności i procesów.
W lekko napisanej „Lady Sapiens” zebrane są najświeższe odkrycia i analizy pozostałości materialnych, które ukazują kobiece oblicze epoki kamienia łupanego. Okazuje się, że żyjące przed ponad 10 tys. lat łowczynie-zbieraczki były silne, mobilne i bystre. Rodziły i wychowywały dzieci, ale rzadziej niż w późniejszych epokach, bo jednocześnie polowały, zbierały jadalne rośliny, eksperymentowały z rolnictwem, gotowały, leczyły, produkowały ubrania, biżuterię i zajmowały się sztuką.
Założenie, że wszystko, co zostało w przeszłości wytworzone lub wymyślone, to dzieło męskich rąk lub umysłu, należy włożyć między bajki. Cirotteau, Kerner i Pincas przywracają równowagę w wizji głębokich pradziejów. Nareszcie.
AGNIESZKA KRZEMIŃSKA
Andrew H. Knoll „Ziemia. Cztery miliardy lat historii w ośmiu rozdziałach”, przekład Dariusz Rossowski, Copernicus Center Press, Kraków 2022
Zachwyt nad rozgwieżdżonym niebem przychodzi mi łatwo, ale po ziemi stąpałem do tej pory dość lekkomyślnie. Nawet góry, najbardziej spektakularny dowód przeobrażania się planety, nigdy nie wzbudziły we mnie głębszej refleksji nad jej głęboką historią. A przecież to obraz Ziemi dynamicznej, zmieniającej się nieustannie w skali milionów lat.