Anna Grochot-Przęczek
Anna Grochot-Przęczek, finalistka Nagród Naukowych 2013
Dr Anna Grochot-Przęczak o swojej pracy naukowej:
Jednym z ważnych medycznych wyzwań w starzejącym się oraz relatywnie nieaktywnym ruchowo społeczeństwie są choroby układu krążenia. Prowadzą one często do ograniczenia dopływu krwi do wielu tkanek. Stosowane obecnie operacyjne zabiegi przywracania przepływu krwi w niedotlenionych tkankach są właściwie jedyną opcją leczenia pacjentów z chorobą niedokrwienną kończyn czy zawałem serca. Niestety, nie wszyscy chorzy mogą być poddani tego typu zabiegom. Dlatego potrzebujemy nowoczesnych metod stymulacji powstawania naczyń krwionośnych, które staną się alternatywą głównie dla pacjentów niekwalifikujących się do chirurgii rewaskularyzacyjnej.
Moje zainteresowania badawcze od zawsze, czyli dokładniej od 2 roku studiów magisterskich, dotyczyły angiogenezy – procesu powstawania naczyń krwionośnych oraz oksygenazy hemowej-1, posiadającym bardzo ważne, ukierunkowane na naczynia krwionośne funkcje ochronne. Aktywne włączenie się przeze mnie w nurt badań poświęconych tej tematyce zaowocowało kilkunastoma publikacjami w recenzowanych czasopismach o zasięgu międzynarodowym. Prace te są bardzo dobrze cytowane przez innych badaczy, co pokazuje ich znaczenie w tym obszarze wiedzy. Część doświadczeń, dotyczących między innymi procesu gojenia ran, wykonywałam podczas stażu w University of Alabama at Birmingham w USA. Obecnie w laboratorium Zakładu Biotechnologii Medycznej Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz w Jagiellońskim Centrum Rozwoju Leków pracuję między innymi nad strategią terapii komórkowej w chorobie niedokrwiennej kończyn. Badana technika dotyczy zastosowania komórek o potencjale terapeutycznym ukierunkowanym na naczynia krwionośne.
Drugi nurt tematyczny prowadzonych przeze mnie badań dotyczy terapii przeciwnowotworowej. Projekt ten jest realizowany we współpracy z firmą farmaceutyczną Adamed. Pracujemy nad poznaniem molekularnego mechanizmu działania białek o bardzo wysokim potencjale przeciwnowotworowym, zaangażowanych w proces indukcji unicestwienia komórki aktywowanej przez tzw. receptory śmierci.
W trakcie dotychczasowej pracy naukowej byłam wykonawcą kilkunastu grantów badawczych MNiSW i finansowanych z funduszy strukturalnych UE. W tym roku otrzymałam, jako kierownik, grant badawczy finansowany przez Narodowe Centrum Nauki. Projekt ten ma na celu poznanie nowej, nietypowej roli jednego z białek regulujących ekspresję genów (Nrf2), zaangażowanego w powstawanie naczyń krwionośnych i ochronę przed stresem oksydacyjnym.
Jak dotąd, jestem pierwszym autorem lub współautorem 17 publikacji w recenzowanych czasopismach naukowych – kolejne manuskrypty obecnie znajdują się w recenzji lub są przygotowywane do wysłania. Natomiast miałam również przyjemność opublikowania artykułu popularnonaukowego dotyczącego terapii komórkowej w europejskiej prasie opiniotwórczej (Frankfurter Allgemeine Zeitung, El Pais, The Irish Times), co daje dodatkową satysfakcję popularyzacji współczesnych osiągnięć badawczych wśród szerokiego grona czytelników-nienaukowców.