Piotr Faliszewski laureatem Nagród Naukowych POLITYKI

Urodzony w 1980 roku. Adiunkt na Wydziale Informatyki, Elektroniki i Telekomunikacji w Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.

Dr hab. inż. Piotr Faliszewski o swojej pracy naukowej:

Moje badania dotyczą algorytmicznych aspektów zbiorowego podejmowania decyzji, ze szczególnym naciskiem na systemy wyborcze (zarówno te stosowane w wyborach politycznych jak i w komputerowych systemach wieloagentowych). Klasyczny wynik z teorii wyborów mówi, że nie dość, że nie da się skonstruować idealnego systemu wyborczego, to każda rozsądna metoda musi, w niektórych sytuacjach, stwarzać pokusę do oszustw. Z punktu widzenia standardowej teorii wyborów trudno sobie z tym problemem poradzić, ale dość intrygujące rozwiązanie zaproponowali na przełomie lat 80tych i 90tych Bartholdi, Tovey i Trick: Na gruncie informatycznej teorii złożoności obliczeniowej można udowonić, że niektóre sposoby oszustw wyborczych są trudne (a co za tym idzie, być może nie stosowane), a inne łatwe (i tych należy się obawiać). Przez pewien czas ich pomysł nie wzbudził dużego zainteresowania, ale od ponad dekady grupy badaczy na całym świecie (w tym ja!) intensywnie pracują nad algorytmiką wyborów. Badacze zajmują się kwestią bezpieczeństwa wyborów, metodami projektowania systemów wyborczych, zastosowaniem wyborów w systemach informatycznych, itp.

W moich badaniach koncentruje się na tworzeniu algorytmicznych narzędzi ułatwiających organizację wyborów opartych o zaawansowane systemy wyborcze. Takie narzędzia są potrzebne, gdyż obecnie najpopularniejsza metoda większościowa (polegająca na tym, że wyborcy skreślają nazwisko kandydata na którego głosują i kandydat z maksymalną ilością głosów zwycięża) ma liczne wady (na przykład zmusza wyborców do rozważania, który kandydat ma szansę na zwycięstwo: „uważam,żenajlepszyjestX,aleniewygra,więczagłosujęnaY”). Wiele systemów wyborczych jest uważanych przez specjalistów za lepsze (na przykład system „approval” w którym wyborca podaje nazwiska wszystkich kandydatów, których akceptuje jako zwycięzców; w innych systemach wyborcy podają rankingi kandydatów, od najlepszego do najgorszego). Niestety, stosowanie tych systemów wiąże się z licznymi trudnościami, od prawnych i społecznych zaczynając, a na psychologicznych i edukacyjnych kończąc. Zadaniem od strony informatycznej jest opracowanie algorytmów ułatwiających ich stosowanie.

Kwestie, którymi się zajmuje to, między innymi, algorytmy próbujące przewidzieć zwycięzców wyborów (dla metody większościowej liczne gazety i strony WWW publikują słupki przedstawiające poparcie różnych kandydatów, ale jak takie słupki przygotować dla bardziej zaawansowanych metod?), algorytmy wskazujące jak kierować kampanią wyborczą, algorytmy obliczania zwycięzców (choć może to zaskakiwać, zadanie to dla niektórych bardzo atrakcyjnych systemów stanowi duże wyzwanie od strony algorytmicznej!--na przykład nie jest znany efektywny algorytm wyłaniania parlamentów według, skądinąd bardzo atrakcyjnej, metody Monroe; niemniej niedawno udało nam się pokazać, że można tę metodę bardzo efektywnie przybliżać).

Droga do praktycznego zastosowania osiąganych wyników w wyborach politycznych jest długa i zależy od rozwoju wielu innych dziedzin wiedzy oraz od licznych innych czynników. Z drugiej strony, w ostatnich latach liczne organizacje (np. Free Software Foundation Europe) zaczynają stosować zaawansowane systemy wyborcze, dzięki czemu uzyskiwane w tym momencie wyniki teoretyczne mają dużą szansę wkrótce okazać się bardzo praktycznymi.