Wybieramy elitę. Nagrody Naukowe POLITYKI 2016
Nagrody Naukowe POLITYKI: wspaniała piętnastka finalistów
Coroczne rozstrzygnięcie konkursu stypendialnego POLITYKI, do którego tradycyjnie staje kilkuset młodych naukowców, jest poważnym wyzwaniem. Czy wybierając laureatów spośród przedstawicieli tak rozmaitych dziedzin wiedzy, jak komparatystyka literacka i inżynieria materiałowa, nie popełniamy jakiegoś nadużycia? Czy da się porównać geografię i medycynę, ocenić w tych samych kategoriach urbanistykę i informatykę, wymyślić jakąś wspólną miarę dla prawnika, który zajmuje się problematyką sztucznej inteligencji, oraz chemika, którego fascynuje zdolność materii do samoorganizacji?
A jednak co roku jury, w pierwszym etapie złożone ze znakomitych polskich uczonych, daje się namówić na ten eksperyment. Nie bez dyskusji, nie bez głosowania, nie bez emocji wyłania ono finałową piętnastkę. Każdy z finalistów ma już zagwarantowane jednorazowe stypendium w wysokości 10 tys. zł.
Każdy spośród nich legitymuje się budzącym uznanie dorobkiem naukowym. Współczesny świat lubi mieć wszystko precyzyjnie wyliczone, więc i ich dokonania dają się sparametryzować: w liczbie publikacji, cytowań, artykułów opublikowanych w prestiżowych czasopismach, w wydanych książkach. To wszystko, oczywiście, ważne. Ale liczy się jeszcze coś, co wymyka się prostym rachunkom: odwaga myślenia, podążanie własną, oryginalną drogą badawczą, szukanie odpowiedzi na ważne pytania na skrzyżowaniu rozmaitych tradycyjnych gałęzi nauki, w końcu – umiejętność podzielenia się swoją wiedzą z szeroką publicznością. Słowem, liczy się osobowość. Toteż w wybraniu – spośród prezentowanej tu piętnastki finalistów – pięciu laureatów konkursu, którzy otrzymają główne nagrody po 30 tys. zł, pomoże nam jeszcze kapituła konkursowa drugiego etapu, nazywana też obywatelską. Składa się ona z osób niekoniecznie bezpośrednio związanych z nauką, ale mocno zaangażowanych w życie obywatelskie właśnie, znanych z przenikliwych sądów, odważnych komentarzy, intelektualnej dojrzałości.
Powierzamy im ostateczny werdykt (zostanie on ogłoszony podczas finałowej gali 23 października) z nadzieją, że będzie to czytelny sygnał uznania dla tych młodych ludzi – nie tylko uznania zawodowego, środowiskowego, ale też głębokiej aprobaty społecznej. Nasz konkurs rodził się w czasach, gdy triumfowała popkultura, która z dnia na dzień ustanawiała bohaterami ludzi znanych tylko z tego, że są znani. Od lat dawaliśmy znać, że istnieją ciekawsze i wartościowsze wzorce życia i kariery. Dziś, gdy tak się rozpędził populizm i nastroje antyelitarne, jeszcze bardziej zależy nam na wysłaniu wzmacniającego komunikatu: warto mieć aspiracje intelektualne i nie wstyd być kimś wyjątkowym.
***
Finaliści 16. edycji Nagród Naukowych POLITYKI
NAUKI HUMANISTYCZNE
dr hab. Żaneta Nalewajk-Turecka – Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego – literaturoznawstwo
dr Adam Andrzejewski – Wydział Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego – filozofia
dr Martyna Grądzka-Rejak – Instytut Pamięci Narodowej- Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu – historia
NAUKI SPOŁECZNE
dr Adam Gendźwiłł – Wydział Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego – socjologia
dr Katarzyna Sekścińska – Wydział Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego – psychologia
dr Michał Araszkiewicz – Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego – nauki prawne
dr Magdalena Górczyńska – Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Polskiej Akademii Nauk – geografia
NAUKI O ŻYCIU
dr Aleksander Czogalla – Wydział Biotechnologii Uniwersytetu Wrocławskiego – biologia
dr n. med. Małgorzata Rydzanicz – I Wydział Lekarski Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego – biologia medyczna
dr n. med. Marcin Krawczyk – I Wydział Lekarski Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego oraz Department of Medicine II, Saarland University Medical Center w Homburgu – medycyna
dr hab. n. med., prof. nadzw. Michał Polguj – Wydział Lekarski Uniwersytetu Medycznego w Łodzi – medycyna
NAUKI ŚCISŁE
dr Maciej Dołęga – Wydział Matematyki i Informatyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu – matematyka
dr hab., prof. nadzw. Artur Ryszard Stefankiewicz – Wydział Chemii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu – chemia
NAUKI TECHNICZNE
dr inż. Urszula Stachewicz – Wydział Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie – nauki techniczne
dr inż. arch. Alicja Katarzyna Zawadzka – Wydział Oceanografii i Geografii Uniwersytetu Gdańskiego – architektura i urbanistyka
***
Kapituła Profesorska (I etapu)
prof. dr hab. Ewa Bartnik, Wydział Biologii UW, Instytut Biochemii i Biofizyki PAN BIOLOGIA, OCHRONA ŚRODOWISKA, NAUKI ROLNICZE
prof. dr hab. Grażyna Borkowska, Instytut Badań Literackich PAN FILOLOGIE, LITERATUROZNAWSTWO, JĘZYKOZNAWSTWO
prof. dr hab. Katarzyna Chałasińska-Macukow, Wydział Fizyki UW, rektor UW w latach 2005-12 FIZYKA
prof. dr hab. Henryk Domański; Instytut Filozofii i Socjologii PAN SOCJOLOGIA, ANTROPOLOGIA
prof. dr hab. Adam Frączek, Wydział Stosowanych Nauk Społecznych Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie, rektor APS w latach 2002-2008 PSYCHOLOGIA, PEDAGOGIKA
prof. dr hab. Tomasz Giaro, Wydział Prawa i Administracji UW NAUKI PRAWNE
prof. dr hab. Michał Kleiber, Instytut Podstawowych Problemów Techniki PAN, prezes PAN w latach 2007-2015 NAUKI TECHNICZNE
prof. dr hab. Janusz Kramarek, Akademia Sztuk Pięknych we Wrocławiu (na emeryturze) HISTORIA SZTUKI, ARCHEOLOGIA
prof. dr hab. inż. arch. Ewa Kuryłowicz, Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej,
Kuryłowicz&Associates Sp. z o.o. ARCHITEKTURA, URBANISTYKA
prof. dr hab. Jan Madey, Wydział Matematyki, Informatyki i Mechaniki UW MATEMATYKA, INFORMATYKA
prof. dr hab. Barbara Markiewicz, Wydział Filozofii i Socjologii UW FILOZOFIA
prof. dr hab. Marcin Pałys, Rektor UW, Wydział Chemii UW CHEMIA
red. Zdzisław Pietrasik, POLITYKA FILMOZNAWSTWO, KULTUROZNAWSTWO
prof. dr hab. n. med. dr h.c. Aleksander Sieroń, Wydział Lekarsko-Dentystyczny, Śląski Uniwersytet Medyczny MEDYCYNA
dr hab., prof. UW Maria Skoczek, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych UW (na emeryturze) GEOGRAFIA
prof. dr hab. Tomasz Szapiro, Kolegium Analiz Ekonomicznych SGH w Warszawie, rektor SGH w latach 2012-16 EKONOMIA, ZARZĄDZANIE
red. Adam Szostkiewicz, POLITYKA TEOLOGIA, RELIGIOZNAWSTWO
red. Dorota Szwarcman, POLITYKA MUZYKOLOGIA
prof. dr hab. Wiesław Władyka, Instytut Badań Literackich PAN, Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych UW, POLITYKA HISTORIA, NAUKI POLITYCZNE, MEDIOZNAWSTWO
***
Kapituła Społeczna (II etapu)
Henryka Bochniarz – prezydent Konfederacji Lewiatan; ekonomistka, była minister przemysłu; jedna z animatorek ruchu społecznego Kongres Kobiet
Irena Eris – doktor farmacji, współwłaścicielka i dyrektor ds. badań firmy Laboratorium Kosmetyczne Dr Irena Eris, laureatka wielu nagród dla przedsiębiorców, menedżerów i społeczników, odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski
Magdalena Środa – profesorka filozofii, publicystka, feministka, minister do spraw równouprawnienia w rządzie Marka Belki
Marek Belka – były premier, wicepremier i minister, profesor, prezes Narodowego Banku Polskiego w latach 2010–16
Andrzej Jacek Blikle – profesor matematyki i informatyki, członek Europejskiej Akademii Nauk, przedsiębiorca i trener biznesu, udziałowiec firmy A. Blikle
Robert Firmhofer – współtwórca i dyrektor Centrum Nauki Kopernik w Warszawie, wybitny popularyzator nauki
Marek Kondrat – aktor, reżyser, przedsiębiorca
Grzegorz Miecugow – dziennikarz i publicysta, współtworzył „Fakty” w TVN i kanał informacyjny TVN24, obecnie zastępca dyrektora programowego TVN24
Tomasz Nałęcz – profesor historii, publicysta, polityk, w latach 2010–15 doradca prezydenta RP
Sławomir S. Sikora – prezes zarządu banku Citi Handlowy SA
Cezary Szczylik – profesor, szef Kliniki Onkologii Centralnego Szpitala Klinicznego MON, członek zespołu, który dokonał pierwszych w Polsce udanych przeszczepów szpiku kostnego w latach 80.
Krzysztof Zanussi – reżyser, scenarzysta filmowy, publicysta, felietonista
W pracach Kapituły II stopnia uczestniczą również przewodniczący Kapituły Profesorskiej prof. Tomasz Szapiro oraz redaktor naczelny POLITYKI Jerzy Baczyński.