Osoby czytające wydania polityki

„Polityka” - prezent, który cieszy cały rok.

Pierwszy miesiąc prenumeraty tylko 11,90 zł!

Subskrybuj
Społeczeństwo

Wszystko jest względne

100 lat teorii względności

Albert Einstein Albert Einstein The Library of Congress / Wikipedia
Einstein sformułował dwie teorie względności: szczególną w 1905 r. i ogólną w 1916. Pierwsza data była dla niego początkiem drogi, której cel osiągnął dopiero jedenaście lat później. Kronika tej wędrówki jest sama w sobie pasjonującą opowieścią o samotnych zmaganiach geniusza z oporną materią prawdy naukowej.

Sto lat temu Albert Einstein, skromny urzędnik berneńskiego biura patentowego, opublikował w „Annalen der Physik” pracę „O elektrodynamice ciał w ruchu”. Przyniosła mu ona niejaki rozgłos, ale dopiero czas pokazał, że stała się kamieniem milowym w rozwoju fizyki i zapoczątkowała wielką rewolucję, która na zawsze zmieniła nasze rozumienie przestrzeni i czasu, mikroświata cząstek elementarnych i Wszechświata jako całości.

Wielkie teorie naukowe tak mocno wplatają się w kulturę, że po latach trudno często odpowiedzieć na pytanie, co zmieniły one w naszym rozumieniu świata. Wielki Wybuch, czarne dziury, ewolucja Wszechświata, równoważność masy i energii (słynne E=mc2) tak bardzo zakorzenione są już w naszej świadomości, że dziś nie sposób wyobrazić sobie myślenia o świecie pozbawionego tych pojęć. Z drugiej strony, chociaż teorii względności naucza się już w liceum, wciąż mało kto, poza specjalistami, potrafi odpowiedzieć na pytanie: na czym naprawdę polega dzieło życia jednej z najbardziej rozpoznawalnych ikon współczesnego świata Alberta Einsteina?

 

Fizyka przed Einsteinem

Koniec XIX w. był okresem burzliwego rozwoju fizyki. Dominowało przekonanie, że świat jest już praktycznie poznany: mechanika Newtona opisywała zachowanie poruszających się ciał, zaś elektrodynamika Maxwella – właściwości światła i fal radiowych. To właśnie pewna tajemnicza konsekwencja elektrodynamiki stała się zalążkiem teorii względności.

 

Eter i nieruchoma przestrzeń.

Jednym z podstawowych przewidywań teorii Maxwella było stwierdzenie, że światło jest falą poruszającą się w przestrzeni z olbrzymią prędkością.

Reklama