Igrzyska: widowisko dla mas

Sport jest przede wszystkim widowiskiem telewizyjnym. Ostatnie igrzyska olimpijskie zaczynają się od coraz bardziej imponujących ceremonii, a potem napięcie jeszcze rośnie. W Londynie inauguracyjny spektakl przygotował Danny Boyle, zdobywca Oscara za film „Slumdog. Milioner z ulicy” – teraz mógłby być nagrodzony przez Amerykańską Akademię po raz drugi. Reżyser zaprezentował Wielką Brytanię jako kulturalne imperium, z długim i epickim rysem historycznym i całą panoramą cytatów – od Szekspira, przez Beatlesów, po Harry’ego Pottera i clubbing. (Ciekawe, jak my byśmy pokazali się światu, gdyby kiedyś w Warszawie odbywały się igrzyska…). Nie brakowało po ceremonii otwarcia głosów entuzjazmu – włącznie z tym, by królowa Elżbieta II (dla której Boyle wymyślił dość zaskakującą rolę w ceremonii – lot śmigłowcem w towarzystwie Jamesa Bonda i skok ze spadochronem) przyznała reżyserowi tytuł szlachecki. Pochwała brytyjskiej służby zdrowia i sposób prezentacji historii Londynu wywołały komentarze polityczne. Z lewicy – że za pieniądze torysów Boyle urządził prezentację wszystkich tych wartości, których torysi nie lubią. Z prawicy – że przygotował bardziej lewacką ceremonię otwarcia niż ta w Pekinie.  Przed laty znani twórcy kręcili filmy podczas igrzysk, niektóre przeszły do historii kina (jak choćby słynny film Kon Ichikawy „Olimpiada w Tokio” z 1964 r.). Dzisiaj film toczy się na oczach widzów – już w trakcie trwania zawodów. Dla potrzeb kamer zmienia się regulamin gier (choćby siatkówki), ale też dzięki kamerom konkurencje tak mało widowiskowe, jak chociażby strzelanie z karabinka pneumatycznego, mogą się stać się porywającym spektaklem (zwłaszcza kiedy Polka walczy o medal). W bliskich planach oglądamy łzy radości, ale też smutek pokonanych. Można sto razy powtarzać, że liczy się samo uczestnictwo w zawodach, ale wiadomo, że zwycięzca bierze wszystko. Kultura masowa potrzebuje wciąż nowych bohaterów, i sport, zwłaszcza w wydaniu olimpijskim, ma ich obficie dostarczyć. A jednak coś z idei barona Pierre’a de Coubertina do czasów dzisiejszych przetrwało: mimo mnogości zawodów, rozmaitych lig światowych i pucharów, rozgrywane raz na cztery lata igrzyska zachowały szczególny charakter i nie ma powodu nie wierzyć wyczynowcom, którzy zapewniają, że medal olimpijski ma szczególny wymiar. Nie tylko dlatego, że te wręczane w Londynie są wyjątkowo ciężkie. Skoro igrzyska mają przypominać wielkie kino akcji, nie może zabraknąć zaskakujących zwrotów, nieoczekiwanych porażek i nieprzewidywanych zwycięstw. W jednej chwili na oczach miliarda telewidzów rodzą się nowe gwiazdy i odwrotnie, dawni mistrzowie w niesławie schodzą z areny, z niewielkimi szansami na powrót. Kilka niespodzianek już w Londynie mieliśmy. Oto piłkarze hiszpańscy, z kilkoma uczestnikami ostatniego Euro w składzie, najwięksi obok Brazylijczyków faworyci zawodów, przegrywają dwa pierwsze mecze i jadą do domu. Nawet genialny amerykański pływak Michael Phelps był dopiero czwarty w pierwszym starcie, co trafnie skomentował sprawozdawca telewizyjny: „Michael przegrał, ale udowodnił, że jest tylko człowiekiem”. Sam zawodnik napisał zaś na Twitterze: „Nie jestem zadowolony z mojego wyniku. Ale jutro jest nowy dzień i nowy wyścig”. Scarlett O’Hara nie powiedziałaby ładniej. Pływak Konrad Cz