Monteskiusz, z jego trójpodziałem władzy, ciągle żywy. Świadczy o tym daleko posunięta jednomyślność środowiska prawniczego w obronie prawa władzy sądowej do oceny funkcjonowania władzy wykonawczej, czyli bitwa pod Tuleyą. Krajowa Rada Sądownicza stosunkiem głosów 16:2 poparła sędziego. Podobnie stowarzyszenie prawników Iustitia. Naczelna Rada Adwokacka z kolei wydała oświadczenie: „Ograniczanie możliwości krytycznej oceny przez sądy działań organów władzy wykonawczej nie służy wzmocnieniu demokratycznego państwa prawnego”. Adwokatura „wyraża szacunek sędziom, którzy tej niezależności strzegą”. Obowiązkiem sądu w sprawach karnych – czytamy dalej – jest kontrolowanie poprawności proceduralnej działań organów prowadzących postępowanie przygotowawcze. Prawnicy stanęli murem w obronie zasad, którymi kierował się sędzia Tuleya. Ze szczególną satysfakcją czytałem oświadczenie adwokatów, gdyż miałem to szczęście w życiu, że zetknąłem się z kilkoma wybitnymi przedstawicielami palestry: dziekan Stanisław Garlicki (ojciec dwóch profesorów – Andrzeja i Lecha), którego portret nadal wisi w siedzibie Rady Adwokackiej w Al. Ujazdowskich, Maciej Dubois (dziekan warszawskiej Rady Adwokackiej przez 20 lat!), Czesław Jaworski – wielce zasłużony, m.in. w procesach politycznych przed 1989 r. i w sprawach lustracyjnych, Tadeusz de Virion i Kazimierz Łojewski – wszyscy oni udzielali bezinteresownej pomocy prawnej w epoce marcowej, w stanie wojennym lub w IV RP. Z pokolenia młodszego wymienię adwokatów Mikołaja Pietrzaka i Krzysztofa Stępińskiego – to nie tylko mecenasi, ale i społecznicy. W tych dniach ukazała się ciekawa książka „Adwokat”, Michał Komar rozmawia w niej z nestorem i legendą adwokatury Maciejem Dubois, synem wybitnego adwokata i działacza socjalistycznego Stanisława i ojcem znanego już adwokata i pisarza Jacka Dubois. Niezła rodzinka! Może od razu wyjaśnię, że jestem zwolennikiem nepotyzmu, nie mam nic przeciwko temu, żeby rozmaite zawody – od lekarza po ślusarza – przechodziły z ojca na syna. Prędzej udam się po poradę do Aleksandra Pocieja, który aplikował jeszcze w łonie matki, czy do Jacka Dubois, który chłonął wartości na spacerach z tatusiem, niż do kogoś z deregulacji ministra Gowina. Gdyby miało pęknąć mi serce, najpierw błagałbym o ratunek kardiologa, który miał oboje rodziców znakomitych lekarzy. „Nepotyzm? – pytał wielce szlachetny mec. Jaworski. Cóż złego jest w nepotyzmie tego typu zawodu? Zły jest nepotyzm polityczny. Ale zawody lekarskie, prawnicze, rodziny prawnicze – to tylko zwiększa gwarancję, że będzie się starało pracować jeszcze lepiej niż pokolenie starsze, że będzie się tkwiło w pewnym etosie. Demokracja nie może działać bez elit i bez środowisk zaufania. Deregulacja (…) może przyczynić się do demontażu środowisk kierujących się wysokimi standardami i uznawanych za środowiska – zawody zaufania publicznego”. Trudno by było nie nabrać zaufania do Macieja Dubois. Jego ojciec Stanisław był przed wojną działaczem PPS, posłem na Sejm, aresztowanym i oskarżonym w niesławnym procesie brzeskim (1931 r.), kiedy Marszałek rozprawiał się z opozycją. „Byłych posłów, cywilów, osadzono – bezprawnie – w więzieniu wojskowym. Byli bici do utraty przytomności, głodzeni, zamykano ich w karcerze, karano twardym łożem, dając do picia osoloną wodę” – opowiada Maciej Dubois. Marszałek Piłsudski, zapytany „za co?”, wyjaśnił: „Niestety, nie mogę panu powiedzieć ściśle, za co właściwie taki czy inny pan jest ścigany przez sprawiedliwość, gdyż przy każdym nazwisku sprawiedliwość stawia paragrafy i artykuły karne, których ja, niestety, nie znam. (…) Wiem tylko, że są tam strzelania do policji, jakieś macherki z wekslami, oszukaństwa i tym podobne paskudztwa”. Maciej Dubois poglądy odziedziczył chyba po ojcu, po wojnie, w li