Co miesiąc na świecie sprzedają się kolejne dwa miliony egzemplarzy „Kodu Leonarda da Vinci”. Można przewidywać, że dzięki tej powieści (łączna sprzedaż zbliża się do 40 mln egz.) oraz właśnie pisanej kontynuacji (znanej pod roboczym tytułem „Klucz Salomona”) Dan Brown będzie najbardziej poczytnym autorem pierwszej dekady XXI w. Ale gdyby zapytać, dlaczego właśnie ten Amerykanin, spośród tysięcy innych pisarzy, podbił czytelników od Europy po Koreę Płd., staniemy przed zagadką z zakresu literackiej alchemii. Pytanie można potraktować szerzej: co to dziś znaczy – napisać bestseller?
Kryteria są tu co najmniej trzy.
Po pierwsze – hity księgarskie liczy się miarami bezwzględnymi, czyli wygrywa ten, kto najwięcej sprzedaje. Tę metodę praktykują zdroworozsądkowi Anglosasi. Najważniejsze pisma, takie jak amerykański „Publishers Weekly” czy angielski „Bookseller”, mają dwie podstawowe listy bestsellerów: fiction i non-fiction (z grubsza literaturę piękną i literaturę faktu) oraz dwa dodatkowe kryteria selekcji: czy książka wydana została w drogiej twardej oprawie (hardcover), czy też w miękkiej okładce (paperback). Osobne listy sporządzane są dla literatury dziecięcej, która rządzi się swoimi prawami.
Po drugie – i tu wkraczamy w sferę zbliżającą literaturę do sportu jeszcze bardziej, niż wskazywałaby na to statystyka sprzedaży – ocenia się wartość nie tyle książek, ile potencjalną moc oddziaływania pisarza. To trochę tak, jak z naszym nieszczęsnym Gołotą – można nigdy nie być na szczycie, ale ciągle, z jakichś względów, uchodzić za tego, któremu warto płacić.