Przejdź do treści
Reklama
Reklama
Społeczeństwo

Pergola z macewami

Akcja ratowania żydowskich nagrobków

Strażacy z Rozprzy zgłosili się do From The Depths w 2015 r. Przeprowadzili dwie akcje poszukiwania macew. Na trzecią na razie nie ma pieniędzy. Strażacy z Rozprzy zgłosili się do From The Depths w 2015 r. Przeprowadzili dwie akcje poszukiwania macew. Na trzecią na razie nie ma pieniędzy. Jacek Łagowski
Ludzi zaczęły uwierać żydowskie nagrobki w prywatnych gospodarstwach, ogrodach i na posesjach, ale nie zawsze wiedzą, komu je dziś zwrócić. Z tym pytaniem dzwonią do Fundacji From The Depths.
Jonny Daniels, potomek Żydów z Dobrzynia nad Wisłą. Rozpoczął Projekt Matzeva, by umarłym przywracać należną im pamięć, a żyjącym ślady ich rodzinnej przeszłości.Jacek Łagowski Jonny Daniels, potomek Żydów z Dobrzynia nad Wisłą. Rozpoczął Projekt Matzeva, by umarłym przywracać należną im pamięć, a żyjącym ślady ich rodzinnej przeszłości.

Droga za torami w Międzyrzeczu Podlaskim byłaby zwykłym leśnym traktem, gdyby nie to, że jest zbudowana z żydowskich nagrobków. Część macew leży dość płytko, wprawne oko zobaczy wystające fragmenty. Jonny Daniels, prezes Fundacji From The Depths, wykopuje i oczyszcza z ziemi kolejne elementy. Są dość niewielkie, ponieważ pod umocnienie dróg macewy były tłuczone, ale można z nich odczytać hebrajskie napisy. Wydobyte części płyt Daniels przenosi na pobliski cmentarz żydowski.

Za ceglanym murem cmentarza wieje pustką. Na prawie 3-hektarowym terenie zachowało się jakieś 80 nagrobków, w tym trzech międzyrzeckich rabinów: Dawida Flinkera, Bera Roskina i Pejsacha Racko, których gestapo zamordowało tego samego dnia, w lipcu 1942 r. To niewielki procent tego, co było tu przed wojną, ale i tak sporo, bo z większości kirkutów w Polsce nie został kamień na kamieniu.

Projekt Matzeva

Sztandarowym dziełem Fundacji From The Depths jest Projekt Matzeva – ocalenie żydowskich nagrobków użytych jako materiał budowlany. Zanim Jonny Daniels zajął się przywracaniem macew na cmentarze, był doradcą wiceministra obrony narodowej Izraela Danny’ego Dannona. W styczniu 2014 r. organizował obchody 69. rocznicy wyzwolenia Auschwitz-Birkenau. Damian Kwiek, dziennikarz Programu Trzeciego Polskiego Radia, zaprosił go na wycieczkę po Warszawie. W Parku im. płk. Jana Szypowskiego-Leśnika na Gocławku pokazał macewy wbudowane w pergole i murki. Na koniec podarował album Łukasza Baksika „Macewy codziennego użytku”. Fotograf kilka lat jeździł po Polsce w poszukiwaniu żydowskich nagrobków wykorzystanych do budowy domów, budynków gospodarczych, schodów, chodników, ogrodzeń i murków, przerabianych na nagrobki innych wyznań czy wykorzystywanych jako koła szlifierskie i żarna.

Polityka 11.2016 (3050) z dnia 08.03.2016; Na własne oczy; s. 108
Oryginalny tytuł tekstu: "Pergola z macewami"
Reklama