Światowe Dni Młodzieży: tańce i różańce

Na Rynku i na Błoniach, wzdłuż trasy przejazdu Ojca Świętego i pod Jego oknem – chwalący śpiewem, podnoszący promienne larum, bębniący i muzykujący Panu na instrumentarium, ofiarujący bezpłatne przytulenia współbraciom, powiewający na wietrze ręcznikami dla ich schnięcia, latynoskie sowizdrzały ewangelizujące ładne Słowianki, rozradowani przybysze z Chin niepojmujący wyrażenia roman catholic, kapłani uprawiający z młodzieżą pogodne nocne współzawodnictwo w siatkonogę, chmurni na twarzach mieszkańcy Ziemi Świętej i okolicznych ziem, wierni posilający się mikrofalowymi hot dogami i pizzami otrzymanymi za pątnicze talony, jak też owi wdrapujący się bezintencjonalnie na statuę Mickiewicza – wszyscy powiadają, że w szczególny sposób radują się w Panu. W świecie jest deficyt radości – słychać podczas katechez i nauczań – dlatego też Ojciec Święty Franciszek apeluje o radość i entuzjazm wśród młodych. Choć, vice versa, jest postrzegany jako zatroskany nieznaną szerzej prawdą o świecie, którą posiadł w ciągu życia, a przez to wstrzemięźliwy w radowaniu się. Zielone pastwiska Jednocześnie ze zstąpieniem z pociągów i autobusów na bruki Krakowa, gdzie każdy kamień nasycony wiarą i tradycją, młodzież przenikana jest niecodziennym językiem bieżącej chwili. Poddaje się mu – szczególnie młodzież krajowa – ponieważ płynie on nieuchronnie, gdziekolwiek się pójdzie: od umasowionych katechez na stadionie klubu Cracovia, po militarne stoiska na Rynku, objawiające wiernym asortyment pojazdów opancerzonych, jak i dalszoplanowe przyrządy w służbie Wojska Polskiego: wśród nich kamizelki do krótkotrwałego unieruchomienia kręgosłupa, nosze ewakuacyjne składane i zestaw szyn próżniowych do transportu rannych. Opodal rozmieszczono ekspozycję poświęconą zagadnieniom patriotyzmu i służby wojskowej poruszanym w nauczaniu Jana Pawła II, a w namiocie żołnierze w trybie zorganizowanym wypiekają chleb, smarują go smalcem i, dodając polskiego ogórka kiszonego, rozdzielają pośród zdrożonych. Krzepią się smalcem wieprzowym nasi przywykli do smalcu ludzie, jak i dalekie kultury, przybysze czarnoskórzy i śniadzi, nie zadając zbędnych pytań – chleb bowiem, jak poucza okazyjny numer „Polski Zbrojnej” wydany na intencję ŚDM, to pokarm symboliczny dla naszej kultury. Do tego Antoni Macierewicz, minister obrony narodowej, w wydrukowanym przesłaniu uwypukla bezspornie, że najwyższe odznaczenia wojskowe mają w większości kształt krzyża. Minister łączy się z wiernymi w modlitwie o wolny i bezpieczny świat. A dookoła – wedle słów młodych pielgrzymów – trwa łączenie się w chrześcijańskiej wspólnocie z całym światem, zakorzenianie wiary i współodczuwanie siebie w Panu. Zapanował język uśmiechów i serc, trudno uniknąć wzruszenia. Pątnicze plemiona, których przynależność narodową mniej więcej określają flagi, mają dla siebie dobre okrzyki i souveniry na wymianę. Jak jest? Super! Dlaczego przyjechali? Tworzyć tu jednię wspólnotową i pokrzepiać się w wierze. Udaje im się? Wybrani są – mówią – do szczególnej bliskości z Panem. Ale jak się u nas czują? Ubogaceni są w Panu – powiadają – złączeni pragnieniem niesienia ziarna ewangelii. Istnieje niepokój, że bez przyswojenia tego języka nic nie da się zrozumieć, ale jego poznanie także nie pomaga. Tymczasem Boże dzieci tylko wyśpiewują chwałę Pana i beztrosko odpoczywają pomiędzy modlitwami na łąkach krakowskich Plantów, grając w ringo; pilnowani z ziemi przez wspólnotę policjantów z bronią maszynową, a z nieba przez pasterskie oczy helikopterów. Jedynie czasami nasuwa się poszczególnym wiernym pytanie ciemniejszego koloru – niedyskretne i pozbawione odpowiedzi – czemu Papa Francesco taki nieradosny, jeśli należy radować się w Panu? Człowiek w człowieku Powiewają na Rynku ręcznikami niczym chorągwiami, ponieważ pogoda w Krakowie tropikalna, gorąco i wilgotno, nic nie wysycha. Jak pada deszcz, to ciepły, jeśli wieje wiatr, to leniwy. Krążą karetki pogotowia. Młodzi muszą się czasem spotkać – mówią młodzi – by wspólnie podoświadczać Pana. Bóg może dotknąć człowieka zarówno w trakcie indywidualnych rozważań modlitewnych, jak też w ciżbie wierzących. Bracia i siostry z Ameryki Łacińskiej są przekonani, że Pan przebywa wśród nich zawsze, a już zwłaszcza gdy radują się w tańcu. Polacy wolą wpierw uformować się w wierze kameralnie, ewentualnie poszerzać ją w tłumie. Najdroższy pakiet pielgrzyma ŚDM – do nabycia przez internet i do odebrania w Krakowie – kosztował 650 zł, najtańszy – 150. Pakiet posługi wolontarialnej również płatny – od 50 do 300 zł. Im drożej, tym więcej można – nie chodzi się głodnym, nie trzeba suszyć ręcznika na mieście. Jak również widzi się Ojca Świętego z zupełnego bliska – dostrzegając i Jego frasunek. Najważniejsze – powiadają językiem ŚDM – ujrzeć twarz bliźniego w Bożym blasku. Albo – powiadają – najważniejsze jest ubogacanie się w Panu. Bądź też – należy pozwolić się dotykać miłosierdziu Chrystusa. Kapłani nawiedzający Kraków w tych dniach nie uprzystępniają powyższych zdań, bo raczej nikt tego od nich nie oczekuje – wszyscy pojmują albo wstydzą się zapytać. A skoro ktoś by dociekał, wpierw spotka się ze zdumieniem, później wezmą go całego za żart – bo nie rozumie – ale w końcu kapłan zastanowi się i udzieli odpowiedzi. I tak ubogacony w Panu oznacza dotknięty przez Pana – skoro wierzymy, to przyjmujemy Boga do serca, czyli sami też jesteśmy w jego sercu. Dlatego ubogacenie odbywa się w kimś, a nie przez kogoś. Z kolei na przykład obfite odkupienie oznacza odkupienie totalne i podarowane danej osobie za darmo. Codziennie przed południem, po koncercie pieśni religijnej i katechezie na stadionie Cracovii, na wątpliwości młodych odpowiada biskup koszalińsko-kołobrzeski – pisze się karteczkę, a wolontariusz dostarcza na scenę. W trakcie katechezy ksiądz biskup prawi w przystępny sposób o zwyczajnych sprawach z życia młodzieży, jak picie i ćpanie Przystanku Woodstock w przewrotnej paraleli z rozsądną ewangelizacją Przystanku Jezus. Pytania ze stadionu: Czy miłosierdzia można się nauczyć? Jak zaakceptować siebie? Jak kochać Jezusa w drugim człowieku? Czy człowiek, który umarł w człowieku może się odrodzić? Pytań dużo, czasu mało – kapłan obiecuje, że każdą z pozostałych karteczek omodli, a odpowiedź nadejdzie od Jezusa. Wymowa milczenia Gdziekolwiek skierować kroki w gastronomicznych miejscach publicznych Krakowa grają telewizory, a w nich bracia i siostry w dziennikarstwie śledzą Ojca Świętego, prześcigając się w entuzjazmie. To znój, bo Papa Francesco nie rezonuje humorem jak święty Jan Paweł II – bywa milczący. Wtedy natychmiast zaprasza się do studia eksperta, który wyjaśnia, jak należy rozumieć papieskie milczenie. Do noclegu jeszcze nie doszło – informuje telewizja, chcąc przekazać, że papież nie śpi. A gdy odlatuje po mszy w Częstochowie do Krakowa, jest już tylko malutkim punkcikiem na niebie, do którego radośnie machają pielgrzymi, ponieważ się oddala – to zła wiadomość dla Częstochowy, ale dobra dla Krakowa. Tymczasem obejrzyjmy puste lotnisko imienia św. Jana Pawła II, gdzie jeszcze Franciszek nie wylądował. Wreszcie jest! Przemierza ulice w świcie, wierni stłoczeni, pokrzykują i przepychają się, zasłaniając konkret. Widzę czapeczkę! – krzyczy jakaś starsza pani – to jest nie do opisania, bo pewnie drugi raz coś takiego się nie przydarzy! Nagrała telefonem film z przejazdu białej czapeczki. W chwili obecnej papież Franciszek przemieści się krakowskim tramwajem na Błonia, by tam celebrować nabożeństwo. Młodzi wierni – często z rodzicielami – oczekują go od kilku godzin, a zagadnięci, co robili przez ten czas, twierdzą, że radowali się w Panu. Nazajutrz telewizja nie może ustalić, na którym krzesełku zasiadał papież w trakcie podróży tramwajem. Motorniczy skupiony na obserwowaniu torowiska nie dostrzegał innego sedna rzeczy. Jakie to przeżycie wieźć Ojca Świętego? Wielowymiarowe – powiada motorniczy. Nocą obraz ludzi żyjących w przyjaźni z Panem wzmaga się i narasta na Starówce w trójnasób – wciąż przybywają nowi wierni na ŚDM. Pierwszeństwo we wznoszeniu okrzyków na chwałę Pana przechodzi z rąk meksykańskich we włoskie, hiszpańskie, francuskie, by około północy trafić w ręce amerykańskie. Afrykanie i Palestyńczycy raczej cichego serca i skromni. Jeśli Szkoci, to zawsze z kobziarzem na czele; niosą przez Kraków flagę Unii Europejskiej. Węgrzy trzymają się przeważnie z Polakami i wykrzykują w nocne niebo: Polak Węgier dwa bratanki! – i dalej o szabli i szklance. Ale są i Polacy, którzy chwilowo porzuciwszy bratanków wspinają się na Mickiewicza, by stojąc nad głowami całego świata, naprężyć pierś z Polską Walczącą i wyryczeć w nasze niebo po kibolsku: Jesteśmy u siebie! Papa Francesco skwaszony troską – widać, że się stara, ale radować się nie potrafi. Dostrzegają ten frasunek pielgrzymi i wypowiadają na głos wątpliwość co do pogody ducha starego człowieka, ale szybko pokrywają ją słowami o Jego mężnym staniu u stóp Krzyża Pańskiego i celebrowaniu Jezusa z jasną twarzą. Pierwszego wieczoru po przylocie w polskie progi papież staje w oknie papieskim i radującym się w Panu opowiada historię Maćka Cieśli, grafika ŚDM, który zmarł na raka przed miesiącem (piszemy o nim na s. 30). Drugiego wieczoru Francesco opowiada dowcipy – że małżeństwa się kłócą i wtedy fruwają talerze – pielgrzymi odpowiadają uprzejmym śmiechem. Któregoś z kolejnych dni postać w bieli wcale się nie ukazuje, więc wierni muszą samodzielnie radować się w Panu. Tej nocy słychać na Rynku od starszych pielgrzymów, że Franciszek nie jest Janem Pawłem, czego tu po nim niektórzy po cichu oczekiwali, tylko sobą samym – Papą Franciszkiem. Osiemdziesięcioletnim panem, który przyleciał do Polski w dzień po t