Tylko Komisja ma prawo inicjatywy ustawodawczej i może wydawać rozporządzenia wykonawcze, które muszą być obligatoryjnie stosowane przez państwa członkowskie. Tak jak Komisja Europejska jest swoistym „rządem” UE, który wykonuje decyzje przez Rady Unii Europejskiej, tak poszczególni komisarze są odpowiednikiem ministrów. Każdy kraj ma „swojego” komisarza, ale nie reprezentuje on interesów kraju, z którego pochodzi, lecz odpowiada za realizację wspólnych polityk europejskich (np. polityka regionalna, wspólna polityka rolna, ochrona środowiska, badania naukowe czy pomoc na rzecz rozwoju). Komisarzy wyznaczają rządy państw UE, a nie superpremier, czyli przewodniczący Komisji Europejskiej. Ich powołanie rekomenduje Rada Unii Europejskiej, a zatwierdza Parlament Europejski.
Do czasu wejścia w życie Traktatu Lizbońskiego komisarzy będzie 27, czyli tylu, ile państw członkowskich UE. Od 2014 r. w Komisji mają zasiadać przedstawiciele dwóch trzecich państw Unii (będą się zmieniać rotacyjnie). Traktat wprowadzi także zasadę, że szef KE będzie mógł nakazać komisarzowi rezygnację ze sprawowanej funkcji. Pierwszym polskim komisarzem była Danuta Huebner, która odpowiadała za politykę regionalną (pod koniec kadencji 2004-2009 zastąpił ją Paweł Samecki).