Konklawe zwołuje dziekan Kolegium Kardynalskiego (jest nim 85 – letni kardynał Angelo Sodano, który, co ciekawe, z racji wieku nie może wziąć czynnego ani biernego udziału w wyborze nowego papieża) 15 do 20 dni od powstania wakatu. Czyli w przypadku obecnej sytuacji, wyznaczona zostanie data między 15 a 20 marca.
W konklawe - które tradycyjnie odbywa się w słynnej Kaplicy Sykstyńskiej - weźmie udział nie więcej niż 118 kardynałów (tylu obecnie spełnia wymóg wieku). Rozpocznie się ono od uroczystej przysięgi, którą odczyta dziekan Kolegium. Dotyczy ona nie tylko utrzymania tajemnicy, ale też respektowania wszelkich norm związanych z wyborem następcy św. Piotra. Najpierw kardynałowie przysięgną „zachować wiernie i skrupulatnie” wszystkie przepisy regulujące sposób wyboru papieża (ustalił je w 1996 roku Jan Paweł II w konstytucji apostolskiej „Universi Dominici gregis”). Zobowiążą się również do zachowania w tajemnicy wszystkiego, co wiąże się z wyborem – zarówno w czasie trwania konklawe, jak i w przyszłości. Oznacza to w praktyce zerwanie wszelkich kontaktów ze świtem zewnętrznym, w tym brak dostępu do internetu, radia, telewizji i prasy. Telefony komórkowe zostają w depozycie.
Przysięga dotyczy także nieulegania żadnym naciskom z zewnątrz – zarówno ze strony władz świeckich, jak też jakichkolwiek grup czy osób.
Odczytany przez dziekana kolegium tekst każdy z kardynałów osobno potwierdza słowami, które wypowiada, kładąc dłoń na Ewangelii: „przyrzekam, zobowiązuję się i przysięgam. Tak mi dopomóż, Panie Boże i te święte Ewangelie, których moją ręką dotykam”.
Wybór papieża dokonywany jest głosowaniem. Konstytucja „Universi Dominici gregis” mówi o możliwości przeprowadzenia czterech głosowań dziennie – dwóch rano i dwóch po południu (Benedykta XVI wybrano po czterech, zaś Jana Pawła II po ośmiu turach).