To jeden z wielkich paradoksów w dziejach idei politycznych, że akurat przegrany polityk został autorem najważniejszego po dziś dzień instruktażu, jak skutecznie uprawiać politykę. A Machiavelli wtedy, gdy pisał „Il Principe”, czyli „Księcia”, bez wątpienia był pod każdym względem politykiem przegranym. Nie tylko pozbawiono go wszelkich stanowisk, ale również posądzono o udział w spisku przeciw Medyceuszom, uwięziono, torturowano i w końcu wygnano z Florencji. Ze swojej posiadłości w Sant Andrea w Percussina Machiavelli mógł tylko z dala oglądać wieże Florencji. To, co dla dzisiejszego turysty stanowi malowniczy widok, budziło w Machiavellim gorzkie wspomnienia: polityczna odnowa, nawiązująca do republikańskiego ducha starożytnego Rzymu, zakończyła się fiaskiem. Ale napisał swego „Księcia” także po to, aby wykazać, że - mimo fiaska poniesionego we Florencji – wie, jak należy działać skutecznie i odnosić polityczne sukcesy.
Tymczasem to właśnie nieraz podawano w wątpliwość. Wszystko, co stworzył Machiavelli – to zdaniem krytyków fantazje, nostalgiczne bańki mydlane, polityczny romantyzm. Ktoś, kto by próbował kierować się wskazówkami Machiavellego, skazany jest na porażkę – jak sądzą socjologowie Alfred von Martin i René König. A znów inni, do których należał też młody książę Fryderyk, pruski następca tronu, przekonywali, że kto publicznie używałby takich argumentów, jak Machiavelli, sam pozbawiłby się możliwości zwodzenia przeciwnika i przeciągnięcia jego sprzymierzeńców na swoją stronę. Trudno temu zaprzeczyć. A jednak Machiavelli, jako analityk skutecznego działania, odkrywany jest wciąż na nowo nie tylko w dziedzinie polityki, ale także gospodarki i zarządzania.