Ahmed Davutoğlu już nie jest premierem Turcji

W dodatku odszedł po cichu, a akurat jemu należały się w Ankarze pożegnalne fanfary. W ubiegłym tygodniu ze stanowiska premiera Turcji zrezygnował Ahmed Davutoğlu, wcześniej szef MSZ, twórca tureckiej polityki zagranicznej w XXI w. Rozmach, z jakim ją zmienił, można porównać tylko ze zwrotem w polityce zagranicznej USA, którego dokonał Henry Kissinger. Obaj zresztą byli najpierw cenionymi akademikami. Davutoğlu zyskał uniwersytecką sławę jako twórca pojęcia „strategicznej głębi”. W książce pod takim tytułem przekonywał, że Turcja musi zaczerpnąć z osmańskiej przeszłości i budować pozycję wobec Zachodu w oparciu o wpływy na Bliskim Wschodzie. Teza o tyle rewolucyjna, że przez zimną wojnę Turcja była od tego regionu odcięta. I do pewnego stopnia to się udało: turecka gospodarka zakwitła dzięki kontaktom ze Wschodem, a Zachód hołubił Turcję jako model dla świata muzułmańskiego. Dziś, biorąc pod uwagę klęskę arabskiej wiosny i wojnę domową w Syrii, łatwo wytykać Davutoğlu naiwność. Ale były już premier Turcji, tak jak Kissinger, robił w polityce zagranicznej tylko (lub „aż”) to, co było możliwe. Odszedł, bo stracił zaufanie prezydenta Recepa Tayyipa Erdoğana – ich wizje państwa rozchodziły się od dawna, ale w wyniku coraz silniejszych autorytarnych zapędów Erdoğana rozziew stał się nie do zaakceptowania dla obu polityków. Teraz prezydent Turcji próbuje umniejszać rolę swojego wieloletniego podwładnego. Przypisuje sobie m.in. wynegocjowanie umowy w sprawie migrantów z Unią Europejską, która jeszcze w tym roku może dać Turkom prawo do bezwizowego wjazdu do Unii. W