Równo 25 lat temu ludzie stali od świtu, aby oddać głos w pierwszych demokratycznych wyborach. RPA była stawiana za wzór, razem z Polską, a Nelson Mandela obok Wałęsy – jak drogą rozmów i kompromisów pokojowo zmienić system. Pokonać przeszłość i żyć długo i szczęśliwie. W tym roku ta tęczowa epoka w dziejach RPA, jak ją nazywano, powoli dobiegnie końca. Afrykański Front Narodowy (ANC), historyczna partia Mandeli, może po wyborach po raz pierwszy szukać partnera do rządzenia. A nawet jeśli resztką sił wygra samodzielnie, ma już z kim przegrać, przypierana do muru z obu skrzydeł. Koalicja Demokratyczna, dawna partia białej mniejszości, rządzi już z powodzeniem w trzech metropoliach i szykuje się do władzy, a radykalny ultralewicowy nacjonalistyczny Ruch Bojowników o Wolność Gospodarczą (EFF), gniewna odnoga ANC, grupuje sfrustrowanych czarnych i też rośnie w siłę, wraz z ich rosnącą frustracją. RPA, dawniej najbogatszy kraj Afryki, o nieprzebranych bogactwach i potencjale, spełnił oczekiwania: w ciągu ćwierćwiecza dochód na głowę wzrósł o jedną trzecią, podwoiła się liczba samochodów, powstała klasa czarnych milionerów czy nawet miliarderów, do której należy aktualny prezydent, 65-letni Cyril Ramaphosa, dawny towarzysz Mandeli, dziś symbol awansu. Całe zło i źródło napięć w tym, że ten awans rozłożył się bardzo nierówno. Wielu nadal żyje bez prądu i sanitariatów, w 4 z 9 prowincji więcej ludzi nie ma pracy, niż ją ma, zaś 80 proc. dziewięciolatków znajduje się na granicy niepiśmienności. Nie to obiecywał Mandela.
Rok temu Ramaphosa w partyjnym puczu obalił prezydenta Zumę, którego był zastępcą. Posiadający szereg żon Zuma stał się z kolei symbolem rozpasanej kleptokracji nowych właścicieli RPA, którzy majątek państwowy utożsamiali z prywatnym. Odpowiada za to teraz w dziesiątkach procesów, ale narobił nieodwracalnych szkód.