Reformy wprowadzające elementy kapitalizmu władze Kuby nazywają od lat „aktualizacją socjalizmu”. Od 1 stycznia na wyspie „zaktualizowano” walutę. Do tej pory istniały dwie: peso zwykłe i – od 2004 r. – peso wymienialne. To ostatnie miało równowartość dolara, a wprowadzono je, by zmniejszyć niszczące dla gospodarki kubańskiej skutki amerykańskich sankcji i urealnić niektóre ceny. Teraz rząd likwiduje peso wymienialne i rzuca zwykłe peso kubańskie na szerokie wody rynku. Ustalono odgórnie kurs wymiany: 24 peso za 1 dol.
Oznacza to, że można pójść do banku lub państwowego kantoru wymiany i za każdego dolara dostać 24 peso. W drugą stronę to jeszcze nie działa – państwo nie ma dość dewiz, by obywatele mogli za peso kupować dolary. Mogą to robić tylko ci – i jedynie na lotnisku – którzy tego samego dnia podróżują za granicę i przedstawią bilet lotniczy. Ale i wtedy mogą kupić tylko 300 dol.
Czy to faktyczna, choć na razie pełzająca, dolaryzacja gospodarki? Rząd zaprzecza, ale taki jest najwyraźniej sens „aktualizacji socjalizmu” 2021 r. Nieformalny rynek już zaktualizował „aktualizację”: niektóre portale donoszą, że ulica płaci za dolara między 40 a 46 peso, blisko dwa razy więcej niż bank. W tej sytuacji niewielu Kubańczyków, którzy otrzymują dolary od swoich rodzin z zagranicy – a takich jest bardzo wielu, bo to podstawa przetrwania – decyduje się na wymianę dolarów po oficjalnym kursie. Nie będzie dwóch różnych walut, ale będą dwa równoległe rynki: oficjalny i czarny. Przećwiczyliśmy to w PRL.
Wycofanie peso wymienialnego, wraz z niską siłą nabywczą jedynego peso, jakie pozostaje na polu gry, już wywołuje niepokoje. Rząd gwarantuje ceny podstawowych produktów, takich jak benzyna, prąd czy mleko dla niemowląt.