Przejdź do treści
Kryminały i ich autorzy

Jak Raymond Chandler przekuł kryminał w literaturę

Proza Raymonda Chandlera to fundament, na którym powstała nowoczesna literatura kryminalna. Proza Raymonda Chandlera to fundament, na którym powstała nowoczesna literatura kryminalna. Associated Press / East News
Nowy przekład pozwala w pełni docenić przenikliwą ironię pisarstwa Raymonda Chandlera, autora, który groszową literaturę przekuł w prawdziwe złoto.
Głęboki senMateriały promocyjne Głęboki sen

Proza Raymonda Chandlera to fundament, na którym powstała nowoczesna literatura kryminalna, ale zdecydowanie wyrasta ponad gatunkowe ograniczenia. Na całe pokolenia ukształtowała modelowy wizerunek prywatnego detektywa – cynicznego twardziela, w głębi duszy tęskniącego za swobodą i miłością. Niestroniącego od alkoholu, skłonnego do przemocy, ale wiernie trzymającego się własnego kodeksu moralnego, który często jest ostatnią granicą oddzielającą dobro od zła.

Przekład autorstwa Bartosza Czartoryskiego – ukazały się pierwsze trzy tomy serii: „Głęboki sen”, „Żegnaj, laleczko” oraz „Wysokie okno”, a wydawnictwo Karakter planuje publikację kolejnych – oddaje kryminałom o Philipie Marlowe sprawiedliwość: lakoniczna narracja, niepozbawiony goryczy, wyrazisty opis wielkomiejskiej rzeczywistości oraz cyniczny humor, obecny zarówno w błyskotliwych dialogach, jak i pierwszoosobowej narracji, lśnią tutaj nowym blaskiem.

Chandlera można czytać tak, jak ogląda się obrazy Edwarda Hoppera. „Przed kładką mieściła się kawiarenka, o której wspominał mój klient. Kusiła jasnym i pogodnym wnętrzem. Pod pasiastą markizą przy metalowych stolikach o blatach wyłożonych kafelkami nie siedział jednak nikt poza kobietą palącą papierosa. Przed nią stała butelka piwa. Jej foksterier pomylił krzesło z latarnią, więc skarciła go od niechcenia” („Żegnaj, laleczko”). Los Angeles Philipa Marlowe’a to miasto samotników, wyrzutków i straceńców. Skorumpowanych gliniarzy i wścibskich staruszek, potężnych gangsterów i drobnych cwaniaczków. Asfaltowa dżungla.

Teraz to standard literatury kryminalnej, gatunku, który nieustannie grzebie w brudach współczesnego świata, ale 80 lat temu proza Chandlera wielu czytelnikom wydawała się szokująca i amoralna.

Reklama
Mistrzowie polskiej kultury
Kryminały i ich autorzy
Odpocznij sobie
Być eko
Miłość!

Cyfrowe wydania specjalne to wybór najlepszych tekstów dziennikarzy "Polityki" na ważne tematy, którym przyglądamy się pod różnym kątem. Dostępne są dla subskrybentów pakietów Premium i Uniwersum.