Węzły życia i twórczości
Recenzja książki: Radosław Romaniuk, "Inne życie. Biografia Jarosława Iwaszkiewicza"
Książka rozpoczyna się od razu, nie ma wstępów, tłumaczeń, wyjaśnień i zapewnień. Jest pierwsze zdanie, że Jarosław Iwaszkiewicz urodził się... i potem po kolei. Aż do 1939 r., gdyż to na razie jest tom pierwszy biografii pisarza, już widać, że prowadzonej z niezwykłą skrupulatnością i z dużym rozmachem. Jej autor, człowiek jeszcze przecież bardzo młody (ur. 1975) zdążył do swojego dzieła przygotować się licznymi studiami literaturoznawczymi i opracowaniami edytorskimi, w tym między innymi „Dzienników” pióra Iwaszkiewicza, jego „Listów do córek” czy korespondencji z Konstantym A. Jeleńskim i Teresą Jeleńską.
Ta opowieść o życiu i twórczości Iwaszkiewicza – jak to się mówi – rzeczywiście wyszła spod pióra autora, który literaturę zna, kocha i próbuje analizować, ma do tego solidne akademickie wykształcenie. Ale także badacza czytającego źródła, konfrontującego ze sobą różnorodne, a nieraz sprzeczne przekazy. Ostrożnego w stawianiu tez, niemniej nieubłaganego w tropieniu śladów, myślę, że bardzo przypominającego w tej metodzie historyków zawodowo nieufnych wobec faktów niepotwierdzonych, nazwalibyśmy je umownie – nadto literackich. Te penetracje źródłowe dały znakomite rezultaty, okazało się, że Radosław Romaniuk potrafił dotrzeć do informacji ważnych z biografii Iwaszkiewicza, a nieznanych nawet córce Marii, o czym pisze ona po lekturze tej książki.
Nie jest to jednak kronika, to jest właśnie opowieść, zdyscyplinowana i skontrolowana, ale jednak bardzo barwna, bogata i żywa. Jest to również podróż po tamtej epoce (może raczej tamtych epokach), po różnych, jakże odmiennych, środowiskach i salonach, regionach, miastach i państwach, po polskości wreszcie.