Głodowanie to dziś temat modny. Z dumą przyznają się do tego gwiazdy, prężąc przed kamerami swoje wychudzone ciała. Placówki oferujące głodówki pod okiem specjalistów nie narzekają na brak klientów. W dodatku naukowcy trąbią o dobroczynnym wpływie niedojadania na zdrowie – zwłaszcza dla osób z nadwagą, chorych na cukrzycę i reumatyzm, o spowalnianiu procesów starzenia i zmniejszeniu ryzyka zachorowań na raka czy wieńcówkę. Potwierdzają to badania na zwierzętach.
Z ludźmi jest podobnie. Niektórzy twierdzą, że to sprawa genów, bo nasze organizmy są przystosowane do diety ludzi jaskiniowych. W paleolicie zdobywany pokarm pokrywał tylko 60–80 proc. zapotrzebowania na tłuszcz i białko, okresowo zaś przymusowo poszczono. Nasze wiecznie przejedzone organizmy nie dają sobie rady z nadmiarem kalorii. Dlatego specjalista od żywienia Loren Cordain z Colorado State University zachęca, by jeść tak jak łowcy sprzed 10 tys. lat. Ale nawet ci, którzy te rewelacje dietetyczne traktują z przymrużeniem oka, zgadzają się, że nieprzejadanie się to eliksir młodości.
Te objawienia współczesnych lekarzy nie są niczym nowym. Hipokrates zalecał pacjentom głodówki, podobnie Awicenna (X w.) i twórca nowożytnej medycyny – Paracelsus. Głód przez tysiące lat towarzyszył człowiekowi w sposób naturalny, co kultura skrzętnie zaadaptowała, nadając mu istotne religijne znaczenie i rytualną oprawę. Dziś przyzwyczajeni do traktowania głodu jako sposobu leczenia i odmładzania zapominamy o jego duchowym charakterze. Tylko raz do roku, w okresie wielkiego postu, przypominamy sobie, że głód oczyszcza nie tylko ciało, ale i duszę.
Mistyka pustego brzucha
Odmawianie sobie jedzenia w imię Boga znały wszystkie kultury i religie. – Post można różnie interpretować i dzielić, ale – po pierwsze – była to forma pokuty – mówi prof.