Plasterek na uciętą nogę
Zmarł Anthony Atkinson. Jeden z najważniejszych współczesnych ekonomistów.
Atkinson był pionierem i mentorem dla współczesnych gwiazd swojej profesji z Thomasem Pikettym na czele. Badał ekonomiczny wymiar nierówności na długo zanim stało się to modne. Ekonomiści przez lata ignorowali problem nierówności. Dla nich liczył się rozmiar ciastka. Uważali, że sposób jego podziału jest sprawą wtórną. Starałem się im pokazać, jak bardzo się mylą – mówił Atknison w rozmowie, którą zrobiłem z nim wiosną 2016 roku
[Artykuł ukazał się w POLITYCE 18 kwietnia 2016 roku]
Rafał Woś: – Nierówności. Boi się ich pan?
Anthony Atkinson: – Bardzo.
Dlaczego?
Bo wymknęły się spod kontroli. Wiedział pan, że według Platona żaden obywatel nie powinien być więcej niż cztery razy bogatszy od najbiedniejszego członka społeczności?
Oj, toby się teraz biedak zdziwił.
Na pewno. Bo dzisiaj żyjemy we wspólnotach politycznych, gdzie te różnice w zamożności bywają kilkadziesiąt, a czasem nawet kilkaset razy większe. I te różnice od kilku dekad rosną. A wraz z nimi realne patologie.
W Polsce, gdy ktoś mówi o nierównościach, to natychmiast dostaje kontrę, że to wydumany temat. Bo nierówności były, są i będą. Co by mu pan odpowiedział?
Żeby na początek zapytał o to socjologów, którzy wskażą mu, jak groźny jest napędzany nierównościami brak społecznej spójności. Oni opowiedzą, że nierówności to gleba, na której najbujniej rozwijają się rozmaite patologie: przestępczość, nastoletnie rodzicielstwo, otyłość. Politolog z kolei zwróci uwagę, jak rozjazd dochodowy zabija demokrację. Pokaże, jak w warunkach dużych nierówności tworzy się świat, który tylko z pozoru jest jedną polityczną wspólnotą.