Nauka o Holokauście stała się w szkolnictwie powszechnym na Zachodzie wyodrębnionym tematem programu nauczania historii. W większości naszych podręczników to zaledwie mały lub średniej wielkości ustęp wciśnięty w opowieść o polityce niemieckiego okupanta wobec ludności ziem polskich.
Na wielu uniwersytetach zachodnioeuropejskich i w większości amerykańskich znajdują się katedry badań nad Holokaustem lub działają specjalne instytuty badawcze i centra edukacyjne. U nas jeszcze o tym głucho. Mimo że Polska straciła w tej katastrofie największą - zarówno procentowo jak i w liczbach absolutnych - liczbę swoich obywateli. Mimo że stała się - nie z własnej woli, lecz z woli okupantów niemieckich - cmentarzyskiem nie tylko Żydów polskich, ale i żydostwa europejskiego. Cmentarzem bez grobów. Czyni to ze społeczeństwa polskiego moralnego i fizycznego opiekuna znajdujących się na terenie naszego kraju miejsc zagłady Żydów Europy.
Co znajdzie uczeń i nauczyciel
Uczeń opuszczający szkołę polską powinien mieć świadomość tego faktu, m.in. jako przyszły współobywatel zjednoczonej Europy. Holokaust nie był katastrofą, która spadła tylko na Żydów, choć ich najbardziej dotknęła. Był katastrofą, która przydarzyła się ludzkości. Holokaust rzucił cień na całą europejską cywilizację. Czy nasze podręczniki szkolne pozwalają to zrozumieć?
Najnowszy program nauczania historii w liceach ogólnokształcących, zatwierdzony dwa lata temu przez MEN, wyodrębnia wprawdzie jako autonomiczne zagadnienie zagładę Żydów europejskich, ale, jak wiemy - wprowadzana obecnie reforma oświaty daje nauczycielowi dużą swobodę w doborze treści nauczania. Czy podręcznik szkolny daje dostateczne inspiracje nauczycielowi i uczniowi do potraktowania tego tematu w sposób odpowiadający randze wydarzenia?
Odnosi się smutne wrażenie, iż MEN chyba całkowicie zignorował tę ekspertyzę. Zatwierdził bowiem do użytku szkolnego - już po jej otrzymaniu - bez zmian niektóre podręczniki poddane tam zasadnej krytyce.