Archiwum Polityki

Stara, ale lala

Chociaż lalka Barbie ma już 44 lata, wcale nie zamierza się ustatkować. Wciąż bywa zabawką dla małych dziewczynek, ale jest też atrakcyjna dla dorosłych.

Obwód bioder 84 cm, talia 46 cm, biust 80 cm, wzrost 175 cm. Tak przekładałyby się proporcje Barbie na wymiary hipotetycznej realnej kobiety. Jeśli dodamy, iż owa „realna kobieta” nie ważyłaby więcej niż 24 kg, przedstawia nam się obraz jak z horroru. Oto motyw często przywoływany przez krytyków, zdaniem których zaprojektowana u schyłku lat 50. przez firmę Mattel lalka czyni szkodę dziecięcej wyobraźni, ponieważ buduje skrajnie iluzoryczny i fałszywy obraz świata.

Mary F. Rogers, autorka wydanej teraz w Polsce socjologicznej monografii „Barbie jako ikona kultury”, przekonuje, że Barbie nie jest jednak czystą fantazją. Od czasu do czasu pojawiają się popularyzowane przez media jej żywe kopie. Cynthia Jackson po to, by wyglądać jak Barbie, przeszła kilkanaście operacji plastycznych. Chętnie porównuje się Barbie do sławnych aktorek, więc nie przypadkiem dziennikarz magazynu „Barbie Bazaar” Barry Sturgill uważa lalkę za syntezę różnych elementów urody kobiecej, należących pierwotnie do realnych, znanych z filmu pięknych kobiet. Barbie ma zatem nogi Cyd Charris, talię Vivian Leigh, biust Jane Mansfield i twarz Audrey Hepburn.

Ten estetyczno-antropologiczny rodowód Barbie wydaje się całkiem wiarygodny. W 1959 r., kiedy lalka Barbie pojawiła się na rynku, wymienione aktorki miały nie tylko status powszechnie znanych gwiazd, ale też w masowej wyobraźni jawiły się wzorcami kobiecego piękna. Niezwykłe było tylko to, że ich wizerunki posłużyły do opracowywania projektu adresowanego do dzieci, a konkretnie do dziewczynek w wieku 5–10 lat. Wcześniej małe dziewczynki bawiły się lalkami-niemowlętami, co uchodziło za słuszną normę, zgodną z tradycyjnym przekonaniem, wedle którego zabawy dziewczynek powinny wdrażać je do przyszłej roli opiekuńczej matki i zapobiegliwej pani domu.

Polityka 40.2003 (2421) z dnia 04.10.2003; Kultura; s. 61
Reklama