Przejdź do treści
Reklama
Reklama
Archiwum Polityki

Nić kuloodporna

Naukowcom udało się uzyskać nić niemal identyczną z pajęczą, a więc odznaczającą się niezwykłą wytrzymałością. Do jej produkcji badacze nakłonili hodowane w laboratorium komórki ssaków.

Wielkiego odkrycia można dokonać tworząc zupełnie nowe rozwiązania albo podglądając oraz naśladując naturę. Choć naśladownictwo wydaje się mniej ambitne i znacznie łatwiejsze niż tworzenie czegoś od zera, to jednak czasami prościej jest coś wymyślić niż skopiować. Dobrym tego przykładem jest nić, z której pająk tka swoją misterną sieć. Od dawna stanowi ona obiekt poważnego zainteresowania badaczy. Trudno bowiem o doskonalszy twór przyrody. Nić pajęcza ma grubość zaledwie jednej dziesiątej ludzkiego włosa, ale zbudowana z niej sieć potrafi zatrzymać pszczołę lecącą z prędkością 32 km/h. Gdyby zrobić z niej linę, byłaby lżejsza, a jednocześnie bardziej wytrzymała niż stalowa lub wykonana z nowoczesnego i supertrwałego materiału o nazwie kevlar. Nić pajęcza jest najbardziej wytrzymałym włóknem, jakie istnieje na Ziemi.

Trudno się dziwić, że już od wielu dziesięcioleci trwają próby wyprodukowania na skalę przemysłową tworzywa identycznego lub bardzo przypominającego nici pajęcze. Początkowo myślano, że uda się zastosować metodę podobną do pozyskiwania nici jedwabnych, czyli po prostu hodowlę kolonii pająków. Niestety, pająki nie potrafią żyć w dużych grupach. Naukowcom pozostało więc podpatrywanie sposobu wytwarzania przez nie cudownych nici. Pozornie jest prosty: pajęcza nić jest długim łańcuchem złożonym z białek, który zwierzęta te wytwarzają w specjalnych gruczołach. Wydzielany z nich wodny roztwór białek twardnieje w kontakcie z powietrzem.

Skopiowanie na skalę przemysłową procesu, który uformował się w trakcie trwającej 400 mln lat ewolucji pająków, okazało się jednak niezwykle trudne. Naukowcom do tej pory nie udawało się zsyntetyzować w laboratorium białek tworzących sieć pajęczą.

Polityka 5.2002 (2335) z dnia 02.02.2002; Nauka; s. 68
Reklama