Archiwum Polityki

Oczy Ziemi

Umieszczenie na orbicie okołoziemskiej teleskopu kosmicznego Hubble’a pozwoliło astronomom zajrzeć w kosmos głęboko jak nigdy.

Pewnej nocy 1923 r. w obserwatorium Mount Wilson w Kalifornii młody astronom Edwin Hubble oglądał przez 2,5-metrowej średnicy teleskop odległe mgławice i wpadł na pomysł, który zaowocował rewolucyjną teorią o rozszerzaniu się Wszechświata. Niemal dokładnie w momencie ogłoszenia odkrycia Hubble’a zrodziła się idea, by wynieść teleskop poza ziemską atmosferę. Dlaczego? Kiedy w piękny dzień patrzymy na błękitne niebo, nie zdajemy sobie sprawy, że w rzeczywistości jest ono czarne. Na Ziemi żyjemy bowiem zanurzeni w atmosferycznym oceanie, który sprawia, że w dzień gwiazd nie widać, a w nocy – jeśli nie przysłaniają ich chmury – migocą. Teleskop umieszczony na orbicie nie dość, że mógłby obserwować niebo bez przerwy i bez względu na pogodę, to dawałby obraz ostry, niezniekształcony falowaniem atmosfery.

Hubble w okularach

25 kwietnia 1990 r. prom Discovery umieścił na orbicie okołoziemskiej kosmiczny teleskop,

którego walcowaty tubus ma długość autokaru, a zwierciadło średnicę 2,4 m. Jego możliwości zachwalano w ten sposób: gdyby ktoś zapalił świeczkę na Księżycu, Hubble mógłby dostrzec jej światło! Okazało się jednak, że cud kosmicznej techniki daje nieostry obraz. Szybko ustalono, że brzeg zwierciadła został źle oszlifowany, a błąd wynosi 1/50 grubości ludzkiego włosa! Wymyślono więc, że trzeba teleskopowi nałożyć coś w rodzaju soczewek kontaktowych, które skorygują wadę. W grudniu 1993 r. załoga promu Endeavour dokonała naprawy i wkrótce potem świat zobaczył pierwsze zdjęcia z Hubble’a spodziewanej jakości.

W 1994 r. Hubble był świadkiem zderzenia komety Shoemaker-Levy 9 z Jowiszem. Kamery rejestrowały sam przebieg katastrofy i skutki bombardowania atmosfery gazowego giganta przez odłamki komety. Ślady kolizji utrzymywały się przez kilka miesięcy, a największe z nich osiągnęły rozmiary Ziemi.

Cywilizacja Polityka. Cywilizacja. Zeszyt 8. Lata 1985-1990 (90131) z dnia 21.04.2007; s. 132
Reklama