Archiwum Polityki

Mgła nad Golden State

Kalifornia wytyczała aspiracje nie tylko dla Ameryki, ale i dla całego świata. Czy widmo bankructwa, które zagroziło temu stanowi, jest przestrogą? Zdiagnozujmy tym dokładniej ten przypadek.

The Golden State – mówią o Kalifornii Amerykanie. Złoty stan. Słońce i prosperity – to najczęstsze skojarzenia. Największy i najbogatszy stan Stanów Zjednoczonych, który sam w sobie pod względem potencjału ekonomicznego plasuje się na 7–8 miejscu wśród potęg gospodarczych świata, zajmuje specjalne miejsce w amerykańskiej zbiorowej świadomości. Tradycyjnie pionierska Kalifornia, laboratorium nowych idei, kształtuje mody i trendy. Jej pomysły i wartości, początkowo często kwestionowane jako zbyt odważne, drążą smaki i głowy. Reszta kraju czasem zaszokowana, czasem z pobłażaniem, ale częściej z zaciekawieniem przygląda się temu, co też wymyślili Kalifornijczycy.

Kalifornia wytycza aspiracje dla Ameryki. W ostatnim półwieczu ruch hipisów – dzieci-kwiatów, i wolna miłość – w czasie wojny wietnamskiej free speech, kapitał podwyższonego ryzyka, alternatywne źródła energii i alternatywne style życia, łącznie z akceptacją małżeństw tej samej płci, wszystko to docierało do amerykańskiej świadomości via Kalifornia. Dolina Krzemowa w sąsiedztwie San Francisco to światowa mekka nowych technologii. Hollywood, w obrębie Los Angeles, to światowe centrum kinematografii. Z listy czterystu najbogatszych Amerykanów ponad 20 proc. to rezydenci Kalifornii. Wielu innych superbogaczy, oficjalnie mieszkających w Nowym Jorku, Chicago czy Dallas, tu spędza sporą część życia. Jeśli dodać do tego skalę stanu, łatwo zrozumieć ogromny wpływ, jaki Kalifornia wywiera na życie USA.

Kilka dekad temu Kalifornia szczyciła się jedną z najlepszych sieci autostrad na świecie i jednym z najlepszych systemów edukacji w Ameryce. Woda i elektryczność były tak tanie, że niektóre władze miejskie nie zawracały sobie głowy instalowaniem liczników zużycia. Dziś edukacja kuleje, a dwucyfrowa stopa bezrobocia – 11 proc.

Niezbędnik Inteligenta Polityka. Niezbędnik Inteligenta. Wydanie 18 (90149) z dnia 11.07.2009; Niezbędnik Inteligenta; s. 8
Reklama