Anna Nasiłowska nazwała naszą serię „obowiązkową listą lektur inteligenta”, prezentujemy bowiem książki autorów, których po prostu trzeba znać. W naszej serii znalazły się zarówno tytuły z czasów PRL, jak i późniejsze, powstałe po 1989 r. Zapracowany inteligent A.D. 2009 będzie miał teraz szansę zachwycić się dziełami dawniejszymi, nieco zapomnianymi – maestrią stylu Jana Józefa Szczepańskiego, nowoczesną, ekstrawagancką narracją Teodora Parnickiego, ironią Stanisława Dygata, wnikliwością psychologii Marii Kuncewiczowej czy humorem Kazimierza Brandysa. Najlepszą literaturę powojenną po prostu dobrze się czyta. Te książki trzymają w napięciu, a jednocześnie potrafią mówić o ważnych dla nas sprawach, podejmują rozmowę z historią.
Na liście znalazły się tytuły bardzo różne i nieporównywalne, jednak wspólnym mianownikiem dla większości z nich jest właśnie historia majacząca w tle lub aż nazbyt obecna. W przyszłym tygodniu zaczynamy – w siedemdziesiątą rocznicę wybuchu II wojny światowej – od jednej z najważniejszych książek poświęconych kampanii wrześniowej, od „Polskiej jesieni” (1955) Jana Józefa Szczepańskiego. Oglądamy początek wojny oczami inteligenta sprzed 50 lat, podchorążego Strączyńskiego. Na początku wszystko przypomina zabawę w podchody, nikt nie wierzy w realność zagrożenia. Z czasem okazuje się, że wojna to czekanie bez końca na starcie. Szczepański pokazuje fenomen tej kampanii, w której wszystko rozegrało się właściwie poza polem bitwy. Jeszcze prawie nie walczyliśmy, a już musieliśmy kapitulować. Książka Szczepańskiego, oparta na jego własnych doświadczeniach, jest też opisem wędrówki po Polsce w aurze intensywnego, późnego lata.