Zmysł nad zmysłami
Co czuje człowiek, gdy nic nie czuje? Ile bliskości i dotyku potrzeba dorosłym?
1/ Co czuje człowiek, gdy nic nie czuje?
„Nie może chodzić, siedzieć. Nie czuje nawet, że leży. Nie może opanować mimiki twarzy, a niekontrolowane grymasy ust nie są w stanie wyartykułować żadnego dźwięku…. Nieznaczne ruchy ciała steruje oczami, gdyż te, jako jedyne, połączone są jeszcze z mózgiem. Po zamknięciu oczu ciało nieruchomieje”, tak Emil Grabiec w artykule „Czucie – zmysł życia” opisuje pacjentkę, która w wyniku uszkodzenia receptorów czucia powierzchniowego i głębokiego utraciła całkowicie zmysł dotyku. – Bez możności odbierania bodźców dotykowych zanikł jej kontakt z własnym ciałem i ze światem zewnętrznym – mówi dr Kinga Tucholska z Instytutu Psychologii Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego, psycholog i masażystka, zafascynowana tym zmysłem, także stała autorka „Ja My Oni”. W artykule „Fenomen dotyku – refleksje psychologiczne” pisze, że dotyk to nie tylko wrażenia odbierane naskórkiem. Jest jeszcze dotyk głęboki, tzw. propriocepcja, czucie własnego ciała. – Działanie receptorów umiejscowionych w mięśniach, stawach, ścięgnach i więzadłach daje nam świadomość własnego ciała i możliwość zachowania jego pozycji, koordynacji ruchowej – mówi dr Tucholska.
2/ Czym czujemy dotyk?
Czujemy całym ciałem, każdym centymetrem średnio 2 m kw. naszej skóry. Ponad 70 mln sensorów odpowiada za odczucie nacisku (mechanoreceptory), ciepła i zimna (termoreceptory) i bólu (nocyreceptory).
W połowie XX w. Wilder Penfield, kanadyjski neurochirurg z Université de Montréal, stwierdził, że każdy z płatów mózgu specjalizuje się w innej funkcji. Sporządził mapę powierzchni kory mózgowej. Stworzony homunkulus czuciowy obrazuje, jak mózg „widzi” ciało.