Czy praca może dawać szczęście?

Kiedy zawodowy aspekt życia daje człowiekowi szczęście.

Nastawienie człowieka wobec pracy zmieniło się w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat diametralnie. Początkowo praca była traktowana jako przymus (postawa punitywna) – człowiek pracował, bo musiał. Później była źródłem zaspokajania potrzeb (postawa instrumentalna) – człowiek pracował, bo mu się to opłacało. Pod koniec lat 90. XX w. najważniejsza dla pracowników w krajach wysokorozwiniętych była gwarancja zatrudnienia spostrzegana nie jako związek z jednym miejscem pracy, lecz jako pewność kariery i awansu. Dziś coraz częściej traktuje się pracę jako wartość (postawa autoteliczna), czyli cel sam w sobie – człowiek pracuje, bo chce się rozwijać, zdobywać nową wiedzę i umiejętności. A to umożliwia mu poczucie samorealizacji oraz osiągnięcie satysfakcji – nie tylko z pracy, lecz także ogólnie z życia.

Stosunek do pracy zależy od subiektywnie ocenianego jej charakteru (dobry czy zły). Ta dobra dostarcza pieniędzy, pozwala na podejmowanie decyzji, umożliwia wykorzystanie oraz rozwój indywidualnych zdolności i umiejętności, daje okazję do kontaktów z ludźmi. Ta zła to taka, gdzie od człowieka dużo się wymaga, nie dając mu przy tym ani poczucia kontroli, ani wsparcia.

Zmienia się także charakter pracy. Coraz bardziej powszechna staje się ta w rzeczywistości wirtualnej, a pojęcia jak „wolni strzelcy”, „praca zdalna” czy „sieci internetowe” są już codziennością.

O pożytkach z pracy daje się mówić na wiele sposobów. Można przyjąć soczewkę makro i tworzyć analizy rozwoju kraju. Z perspektywy meso, czyli organizacji, istotne są takie pojęcia jak efektywność pracy, rentowność czy skuteczność oddziaływania. Dla człowieka natomiast, z perspektywy mikro, ważny jest jego indywidualny dobrostan zarówno ten zawodowy, jak i ogólny.