Polityka o historii. Odc. 32
Chłop o wielu twarzach. Dlaczego tak nas fascynują dzieje polskiej wsi
Długo historycy patrzyli na nasze dzieje przez pryzmat dworu królewskiego, dworku szlacheckiego, miejskich ulic. Wieś, a już na pewno jej mieszkańcy byli w tle wielkich dziejowo-politycznych wydarzeń, ignorowani lub idealizowani, a jednocześnie stale prześcigano się w przypisywaniu im najróżniejszych wad. Bo choć prawdą jest, że w przeszłości polska wieś była zacofana, brudna i niezwykle patriarchalna, badacze polskiej wsi – dr Jaśmina Korczak-Siedlecka z Niemieckiego Instytutu Historycznego oraz prof. Tomasz Wiślicz z Instytutu Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN – przekonują, że życie na wsi było znacznie bardziej zróżnicowane i skomplikowane, niż wskazywałyby na to zakorzenione stereotypy.
Religijność, którą do dziś uważa się za pewien rys charakterystyczny polskiej wsi, służyła wspólnocie, w dodatku przecież nie cała była katolicka, na północy dzisiejszych ziem polskich, na Żuławach, mieszkali protestanci, a na wschodzie wyznawcy prawosławia. Choć szlachta uważała, że chłop nie miał honoru, okazuje się, że miał i starał się go za wszelką cenę chronić. Faktem jest, że wieś była niezwykle patriarchalna, ale jednocześnie dość liberalna w kwestii seksualności, zwłaszcza seksu przedmałżeńskiego. Badacze opowiadają też o podwójnej moralności wsi, pijaństwie, przywiązaniu do tradycji i starają się wyjaśnić, skąd wzięło się ostatnio tak modne zainteresowanie wsią – po prostu zdecydowana większość z nas ma w sobie wiele z „chłopskiej duszy”.
Zapraszam do wysłuchania podkastu, a pretekstem jest nowy Pomocnik Historyczny: „Dzieje polskiej wsi”, dostępny w wersji papierowej, cyfrowej i audio w naszym sklepie internetowym i w dobrych punktach sprzedaży prasy.