Pomocnik Historyczny

Polonus budowniczy

Benjamin Franklin Bridge, 1922–26, USA Benjamin Franklin Bridge, 1922–26, USA Library of Congress
10 najważniejszych osiągnięć polskich emigrantów w architekturze i inżynierii budownictwa (w porządku chronologicznym, wybór autorski).
Tadeusz Kościuszko (1746–1817)Muzeum Narodowe w Warszawie Tadeusz Kościuszko (1746–1817)

Fortyfikacje West Point, 1778–80, USA. Podczas wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych George Washington powierzył projekt umocnień West Point Tadeuszowi Kościuszce (1746–1817). Punkt obronny składający się z kilku fortów położonych amfiteatralnie na wzgórzach nad rzeką Hudson pozwalał kontrolować odbywający się na niej ruch. Przez rzekę przeciągnięto żelazny łańcuch, którym można było zahamować żeglugę. Główny fort, Clinton, mógł pomieścić 600 żołnierzy. Na stromej górze położony był fort Putnam, a na południe od niego dwa inne oraz siedem mniejszych szańców. Gdyby Brytyjczycy przejęli kontrolę nad Hudsonem, mogliby odciąć Nową Anglię od reszty unii i zdławić rewolucję. Polski inżynier „nadał fortecy taką siłę, że odstraszył nieprzyjaciela od wszelkiego pokuszenia o zdobycie panowania nad krainą wyżyn”, pisał gen. John Armstrong (za: Feliks Kucharzewski „Kościuszko, inżynier wojskowy i artylerzysta”). Obrona West Point przed oddziałami brytyjskimi odbyła się bez jednego wystrzału.

Projekt osuszenia bagien Seelandu, 1834, Szwajcaria. Autorem był inżynier Jan Paweł Lelewel (1796–1847), powstaniec, twórca m.in. fortyfikacji Pragi podczas powstania listopadowego, licznych mostów i kanałów w Szwajcarii. W 1833 r. osiadł w Bernie. W wyniku dwóch kolejnych powodzi władze kantonu zleciły mu w 1834 r. przygotowanie projektu osuszenia bagien u podnóża Jury wraz z korekcją biegu rzeki Aar. Celem Lelewela było uregulowanie biegu rzek w regionie, obniżenie poziomu wód, a w konsekwencji ograniczenie ryzyka powodzi, zwiększenie powierzchni uprawnych i poprawa stanu zdrowia mieszkańców. Miało to być największe przedsięwzięcie hydrotechniczne Szwajcarii w XIX w. W uznaniu zasług Lelewel został mianowany dyrektorem Biura Technicznego w Bernie, czyli głównym inżynierem kantonu.

Pomocnik Historyczny „Za chlebem i wolnością” (100132) z dnia 04.06.2018; Polonia; s. 119
Reklama