Dla Niemców przez kilka stuleci Rosja była bajkową krainą, kojarzącą się z dzikością, którą uosabiała postać Iwana Groźnego. Szczątkowa wiedza i brak zainteresowania powodowały, że wzrostu jej siły długo nie doceniano. Z kolei dla Polaków wschodni sąsiad stanowił stałe zagrożenie od momentu, gdy związali swój kraj unią z Litwą. Toczono więc boje z wojskami moskiewskimi, gdy te usiłowały zagarniać ziemie litewskie lub podbijano ziemie ruskie, gdy w Moskwie zapanował chaos. Polacy widzieli w Rosji naturalnego wroga. Wielki wpływ na to miała też tradycja carskiego samodzierżawia; swym okrucieństwem przerażało polską szlachtę przywykłą do wolności oraz kontrolowania króla.
Tymczasem władca Prus Fryderyk II uznał Rosję za „najbardziej naturalnego sprzymierzeńca”, co stało się wytyczną dla pruskiej, a następnie niemieckiej polityki na prawie dwieście lat. Dla ludzi interesu oraz intelektualistów państwo carów zaczęło się jawić jako kraina nieograniczonych możliwości. Począwszy od Gottfrieda W. Leibniza, który został doradcą Piotra I, niemieckie elity ciągnęły do Petersburga, by robić tam kariery. Fascynacja była obustronna. Przedstawiciele dynastii Romanowów brali sobie za żony niemal wyłącznie księżniczki z niemieckich domów panujących. Znakomicie odnajdywały się one na carskim dworze, o czym najlepiej świadczy przejęcie samodzielnych rządów przez Katarzynę II (czyli urodzoną w Szczecinie księżniczkę anhalcką Zofię Fryderykę Augustę). To w sojuszu z Rosjanami prowadzili Niemcy walkę z Napoleonem Bonaparte.
Sentyment dla państwa carów zaczął kruszeć dekadę po wojnach napoleońskich, kiedy Rosja z zaangażowaniem wcieliła się w rolę żandarma Europy. Niemieccy socjaliści i liberałowie podczas Wiosny Ludów uznali ją za najgroźniejszego wroga. W lewicowej prasie królowały karykatury Iwana Knutowicza symbolizującego moskiewski despotyzm.