Droga do państwowości (III w. p.n.e. – VIII w. n.e.)
Przybysze z kontynentu. Historyczne państwo japońskie zaczęło powstawać prawdopodobnie pod koniec IV w. p.n.e., kiedy na Wyspy Japońskie dotarła kolejna fala imigrantów z kontynentu, mających kontakt z dominującą w Azji cywilizacją chińską. Przybysze wylądowali w północnej części Kiusiu i do I w. p.n.e. podporządkowali sobie – na drodze pokojowej lub poprzez podboje – zachodnią, środkową i północną część Honsiu. Zdobycze cywilizacyjne, jakie przywieźli – umiejętność mokrej uprawy ryżu oraz narzędzia z brązu i żelaza – wpłynęły zasadniczo na zmianę życia ówczesnych Japończyków. Z myśliwych stali się rolnikami, zaczęli prowadzić osiadły tryb życia i gromadzić zapasy, wyodrębniła się własność prywatna.
Ponieważ jednak systemy irygacyjne i trudna uprawa pól ryżowych wymagały pracy wielu osób, niezbędne stało się zarządzanie. Skutkiem tego rody – dotychczas podstawowa jednostka społeczna – łączyły się (poprzez sojusze lub podboje) w większe grupy, powstały plemiona, a następnie federacje plemienne. Wykształcały się różne grupy społeczne, w tym elita władzy z naczelnikami – zarządcami na czele. Stojący na czele federacji wielcy panowie, ōkimi, rywalizowali między sobą, walczyli o dominację. Pełnili też funkcje kapłańskie w swoich rodach, byli symbolem ich ciągłości, wcieleniem magicznej siły przodków. Silniejsi narzucali słabszym nie tylko władzę, ale i bóstwa rodowe, za które uznawano zazwyczaj deifikowanego przodka. W ten sposób wykształcił się kult centralny, związany z boginią słońca Amaterasu, protoplastką rodu cesarskiego.
Federacje Yamatai i Yamato. Niektóre federacje utrzymywały kontakty z Chinami, o czym świadczą zapiski w kronikach chińskich.