Ideał wojownika. Na obraz japońskich wojowników składają się: etos wyrosły na konfucjańskich zasadach wierności wobec pana, rycerskie ideały obecne od XIII w. w eposach wojennych, rzeczywista pozycja samurajów po przekształceniach w okresie Edo, które stały się kluczem do zyskania przez nich politycznej kontroli, a w końcu wyobrażenia zawarte w pracach współczesnych, takich jak niezwykle popularna, choć historycznie przekłamana książka Nitobe Inazō „Bushidō” czy filmy Kurosawy Akiry.
Pierwszym wartym odnotowania dziełem zaliczanym do kategorii opowieści wojennych jest „Heike monogatari” (Opowieść o rodzie Taira). Ten wywodzący się z tradycji ustnej utwór, którego tekst został ustalony pod koniec XIV w., sławi waleczność samurajów, dla których honor i lojalność wobec pana oraz powinności stanowiły najwyższe cnoty. Szczególną rolę odgrywa w nim młody Minamoto no Yoshitsune, ideał wojownika.
Istotnym elementem samurajskiego etosu była genealogia rodowa, z dużą przesadą unieśmiertelniona na zwojach „Heike monogatari”. Podczas walki wojownicy wykrzykują tam długie kwestie, w których nie tylko chełpią się własnymi zaletami w boju, lecz także sławią czyny przodków. Podstawowym kryterium aktywności wydaje się honor grupy. Na przeciwległym biegunie, jako największa ujma, znajdują się hańba, tchórzostwo i nielojalność. Aby uniknąć tych zagrożeń, wojownicy często wybierają śmierć jako drogę zachowania twarzy. Odwaga i poświęcenie życia w celu uniknięcia hańby splatają się w zwyczaju seppuku – samobójstwa poprzez przecięcie brzucha (popularny na Zachodzie wyraz harakiri jest uznawany w Japonii za nieelegancki i nie niesie z sobą etyczno-filozoficznego znaczenia tego rytuału).
Skuteczność ponad etosem.