Pomocnik Historyczny

Koń, łuk, miecz

Samuraj na polu bitwy

Oryginalny miecz samuraja, w pochwie, z okresu Edo. Oryginalny miecz samuraja, w pochwie, z okresu Edo. Getty Images
Klasyczna japońska sztuka wojenna.
Oryginalna zbroja wojownika z okresu Edo: czarne paski blachy owinięte skórą, sznurowanie ciemnoniebieskie, żelazo, skóra, pleciony jedwab, lakier, drewno, jedwabny aksamit i srebrna folia.Getty Images Oryginalna zbroja wojownika z okresu Edo: czarne paski blachy owinięte skórą, sznurowanie ciemnoniebieskie, żelazo, skóra, pleciony jedwab, lakier, drewno, jedwabny aksamit i srebrna folia.

Od poboru do zaciągu. Częścią reform państwa na wzór chiński w VII w. było wprowadzenie nowoczesnej organizacji armii w stylu kontynentalnym. Zorganizowano więc obejmujący całe ówczesne terytorium kraju system rejestracji poborowych, wytwórstwa broni, prowadzenia prowincjonalnych arsenałów, hodowli koni. O ile jednak armia chińska opierała się na dobrze zorganizowanej piechocie uzbrojonej w kusze oraz, częściowo, ciężkiej jeździe, armia japońska powstała jako konglomerat pieszych chłopów pozbawionych kusz oraz uzbrojonej w łuki jazdy, rekrutującej się z elit prowincjonalnych i niższych warstw dworzan. Wprowadzono co prawda – na wypadek inwazji z kontynentu – powszechny pobór, lecz w wewnętrznych konfliktach od początku główną rolę odgrywali właśnie konni łucznicy.

Ponieważ inwazja nie nadeszła, w połowie X w. administracja cesarska zerwała z poborem i oficjalnie przekazała funkcje policyjno-wojskowe prywatnym zawodowym najemnikom – pierwszym samurajom, dla których koń (uma) i łuk (yumi) stanowiły nie tylko najefektywniejsze narzędzia pracy, lecz także symboliczne atrybuty przynależności do grupy. To one właśnie, a nie miecz, definiowały samurajów przynajmniej do XV w. Według wierzeń sintoistycznych łuk japoński miał także moc magiczną – drżenie jego cięciwy miało odstraszać demony.

Narzędzia walki. Konie (kuce) żyły w Japonii od czasów prehistorycznych, lecz udomowiono je dopiero po sprowadzeniu koni z Chin w IV w. Obie pule genów wymieszały się i powstało z nich niewielkie zwierzę raczej o wymiarach kuca niż bojowego wierzchowca. Z zasady niepodkuwane konie mierzyły w kłębie ok. 130 cm i miały udźwig ok. 90 kg. Wraz z uzbrojonym jeźdźcem, jego zbroją i ciężkim siodłem nie były w stanie dłużej galopować.

Pomocnik Historyczny „Dzieje Japonii” (100149) z dnia 10.06.2019; Kultura i przeszłość; s. 30
Oryginalny tytuł tekstu: "Koń, łuk, miecz"
Reklama