Oferta Konrada
Na początku 1226 r. do przebywającego w Italii wielkiego mistrza Hermana von Salza dotarła propozycja księcia mazowieckiego Konrada, który zamierzał nadać Zakonowi Krzyżackiemu dobra ziemskie w ziemi chełmińskiej w zamian za pomoc w obronie północnej granicy księstwa przed atakami pogańskich Prusów. Osiedlanie zakonów rycerskich na rubieżach było dość często stosowaną w Europie metodą wzmacniania bezpieczeństwa kraju. Plan Konrada nie był więc niczym niezwykłym, a pomysł podsunął mu prawdopodobnie jego krewniak, książę śląski Henryk Brodaty. Od początku XIII w. książęta piastowscy próbowali samodzielnie organizować krucjaty do Prus, nie przyniosły one jednak trwałych rezultatów. Najazdów pruskich nie powstrzymała też pokojowa misja cystersów na czele z Chrystianem, który w 1215 r. został mianowany przez papieża pierwszym biskupem Prus.
Księstwo mazowieckie
Księstwo mazowieckie powstało w wyniku statutu sukcesyjnego Bolesława III Krzywoustego z 1138 r., wyznaczającego każdemu z czterech synów dziedziczną dzielnicę. Mazowsze przypadło Bolesławowi IV Kędzierzawemu. Jednak na skutek sporów między sukcesorami znalazło się w końcu w rękach syna Kazimierza II Sprawiedliwego – Konrada Mazowieckiego (1200 r.), który dał początek mazowieckiej linii Piastów. Za jego panowania podzielono Mazowsze na księstwo czerskie i płockie. W wyniku dalszych podziałów powstało m.in. księstwo warszawskie.
Zarówno w czasie rozbicia dzielnicowego, jak i scalania ziem polskich pod berłem ostatnich Piastów, Mazowsze zachowało samodzielność, przyjmując w zależności od okoliczności zwierzchnictwo lenne to królów polskich, to czeskich. Od czasów Kazimierza Wielkiego stale umacniała się zależność lenna od Korony.