Polska i zakonna myśl polityczna

Związek państwowy Polski i Litwy, a następnie wojny z Zakonem Krzyżackim spowodowały, że obie strony musiały sformułować doktrynę, która uzasadniałaby prowadzoną politykę.

AN Karta z fragmentem „O wojnach sprawiedliwych” Stanisława ze Skarbimierza z pierwszej połowy 1410 r. Ten profesor prawa kanonicznego z Akademii Krakowskiej przygotował uniwersyteckie kazanie (przeznaczone dla profesorów i studentów), w którym bronił racji Polski i Litwy.

Św. Augustyn i Duns Szkot

Krzyżacy zrazu nie musieli szukać argumentów dla poparcia swojej misji i samego istnienia państwa zakonnego w Prusach. Walki z niewiernymi, w tym wypadku z Litwinami, stanowiły naturalne zadanie zakonu rycerskiego. Jego ideologia opierała się na dorobku średniowiecznej filozofii, a zwłaszcza na recepcji myśli św. Augustyna. Usystematyzował on istniejące już nieco wcześniej pojęcia wojny sprawiedliwej i niesprawiedliwej, a poprzez wyraźne zarysowanie granic między społecznością chrześcijańską a światem pogańskim („miasto Boga – miasto ziemskie”) usprawiedliwiał walkę z innowiercami.