Pomocnik Historyczny

Prolog. Wojna o wszystko

1920. Wojna o wszystko

Bitwa Warszawska w sierpniu 1920 r. na obrazie „Cud nad Wisłą” Jerzego Kossaka z 1930 r. Bitwa Warszawska w sierpniu 1920 r. na obrazie „Cud nad Wisłą” Jerzego Kossaka z 1930 r. EAST NEWS
Wojna polsko-sowiecka sprzed 100 lat była krwawym konfliktem militarnym, bitwą o granice i obroną świeżo odzyskanej przez Polskę niepodległości przed agresją bolszewików marzących o światowej rewolucji.
Krasnoarmiejec bijący polskich panów i rosyjskich baronów; plakat bolszewicki z 1920 r.Getty Images Krasnoarmiejec bijący polskich panów i rosyjskich baronów; plakat bolszewicki z 1920 r.

Polska według bolszewików: zator na drodze do Niemiec. W drugiej połowie stycznia 1919 r. w Oddziale VI Informacyjnym (przekształconym później w Oddział II) Sztabu Generalnego Wojska Polskiego przygotowano obszerną analizę „Bolszewizm a sprawa polska”. Tytuł nie był najcelniejszy, mowa bowiem była nie o sprawie polskiej, ale o Polsce, jeszcze bezkształtnej, lecz istniejącej już od kilku tygodni. Niewykluczone, że jednym z autorów tekstu był Ignacy Matuszewski, umysł nieprzeciętny, nadto człowiek znający doskonale z autopsji zarówno Imperium Rosyjskie, jak i rewolucyjną Rosję lat 1917–18. W konkluzjach pisano: „Polska zbolszewizowana, objęta nie tylko przez wpływy, ale wprost okupowana przez bolszewicką armię, stanowi naturalną drogę do ekspansji dla rewolucji rosyjskiej, natomiast ekspansja ta, stanowiąca kwestię życia lub śmierci dla bolszewizmu, nigdy się uskutecznić nie może bez ujarzmienia Polski. Przed armią sowietów staje zadanie poważne: bezpośredniego przeniesienia rewolucji do Polski, a więc na zewnątrz Rosji. Wedle koncepcji politycznej bolszewików Polska wejdzie w skład federacyjnej socjalistycznej republiki sowietów w charakterze jej składowej części, jak Litwa, Ruś [Ukraina], Łotwa i t. d.

Stoimy zatem wobec niebezpieczeństwa podwójnego: rewolucja maksymalistyczna grozi zachwianiem naszego wewnętrznego życia w najbardziej krytycznym momencie jego organizowania; armia bolszewicka grozi wprost samoistnemu państwowemu bytowi Polski. Oba te niebezpieczeństwa są bardzo poważne, obu nie należy niedoceniać (…). W naszych warunkach rewolucja byłaby równoznaczna z zatratą niepodległego bytu, a w każdym razie obcięciem naszych granic i zredukowaniem nas do maleńkiego, zależnego od obcych państewka. To jest główne niebezpieczeństwo, które nam grozi od strony Rosji i od strony komunistów, działających u nas.

Pomocnik Historyczny „Polacy i Rosjanie. Dzieje sąsiedztwa” (100172) z dnia 03.08.2020; Mity polsko-rosyjskie; s. 6
Oryginalny tytuł tekstu: "Prolog. Wojna o wszystko"
Reklama