Definicja. W klasycznym przekazie nazwę Jedwabny Szlak rezerwuje się dla połączenia karawanowego biegnącego z Chin, poprzez tzw. korytarz Gansu (na zachód od Rzeki Żółtej, między Wyżyną Mongolską a Wyżyną Tybetańską) i dalej na zachód, przez Kotlinę Kaszgarską, Kotlinę Fergańską, Kokand, Samarkandę, Merw, ku śródziemnomorskim wybrzeżom Azji Mniejszej. Odnogi trasy prowadziły ku centrom cywilizacyjnym nad Gangesem oraz Indusem.
Terminu Jedwabny Szlak (niem. Seidenstraße) jako pierwszy zaczął w 1877 r. używać Ferdinand von Richthofen, urodzony w opolskiej miejscowości Karlsruhe (obecnie Pokój), a wykształcony we Wrocławiu i Berlinie niemiecki podróżnik, geograf, geolog i etnolog (wuj asa myśliwskiego okresu Wielkiej Wojny Manfreda von Richthofena, zwanego Czerwonym Baronem). Był to zabieg definicyjny ujmujący istotę całego fenomenu, choć pojmowany zbyt dosłownie mógł absolutyzować tylko jeden z towarów będących przedmiotem handlowej wymiany. Stosunkowo szybko pojawiły się podejścia zwiększające zakres znaczeniowy pojęcia. W szerokiej interpretacji Jedwabne Szlaki to wszystkie samoorganizujące, etapowe systemy wymiany obejmujące również komunikację morską, o generalnej osi wschód–zachód, ale odgałęziające się również na północ i południe. Sięgałyby, akceptując drugie podejście, od Irlandii po Wyspy Japońskie oraz od syberyjskiej wiecznej zmarzliny po afrykańskie wybrzeża Mozambiku. Do kwestii naukowych kontrowersji jeszcze wrócimy.
Handel stary jak świat. Bazując na wykopaliskach archeologicznych, można zakładać, że dający nazwę eurazjatyckim szlakom handlowym jedwab był znany w Egipcie już ok. 1 tys. lat p.n.e. Nie rozstrzygnięto jednak wątpliwości, czy był on chiński, czy tzw. dziki jedwab dostępny w basenie Morza Śródziemnego (wytwarzany m.