Pomocnik Historyczny

Czas Turkutów

Turkuci. Jeźdźcy ze Wschodu

Balbal, kamienna figura turkijskiego wojownika z VI–X w., dolina rzeki Argut, Ałtaj (ob. Rosja). Balbal, kamienna figura turkijskiego wojownika z VI–X w., dolina rzeki Argut, Ałtaj (ob. Rosja). Alamy
We wczesnym średniowieczu dominującą potęgą w przestrzeni Jedwabnego Szlaku stali się koczowniczy Turkuci, którzy od VI w. zaczęli nadciągać z Ałtaju.

Azja Wewnętrzna. Wnętrze Azji to teren bezodpływowy. Bez wielkich rzek, bez zasobnych gleb sprzyjających osiedlaniu się. Leży w strefie klimatu umiarkowanego, nabierającego tu cech kontynentalnego. Upalne lata i mroźne zimy połączone są z niewielką ilością opadów i silnymi, ciągłymi wiatrami. Nad wszystkimi roślinami dominują trawy, gdzieniegdzie urozmaicone enklawami z roślinnością solniskową, kolczastymi niskimi zaroślami i niewielkimi lasami. Niezależnie od wielkiego bogactwa rzeźby terenu jest to step, słusznie zwany wielkim – długi, szeroki, miejscami przechodzący w pustynie. Od północy obramowany jest nieregularną strefą tajgi, od południa jego bardziej złożona linia graniczna opiera się na Himalajach. Ciągnie się równoleżnikowo: na wschodzie bierze początek w Mandżurii, ale na Morzu Kaspijskim, tej naturalnej przeszkodzie, wcale się nie kończy, tylko rozdziela na dwie odnogi. Jedna prowadzi przez południe Europy aż do Niziny Panońskiej, druga omija morze od południa i dociera do Azji Mniejszej. Wielki Step jest zatem naturalną drogą, którą przemierzały w historii różne ludy ciągnące z zachodu na wschód lub ze wschodu na zachód.

To także największy obszar roślinności stepowej na kuli ziemskiej. W części azjatyckiej ciągnie się przez 1/5 obwodu Ziemi, ale nie oferuje warunków przyjaznych bytowaniu człowieka. Jedyną formą gospodarki naturalnej może tu być hodowla zwierząt, wymagająca ciągłego koczowania w poszukiwaniu świeżych terenów do wypasu zwierząt.

To tu, we wschodniej części azjatyckiego stepu, zaczęły się dzieje przodków współczesnych Turkijczyków. Sami o sobie mówili Türk, tak też określali ich sąsiedzi. My nazywamy ich Turkutami. Historia pokazuje, że byli jedną z najbardziej ruchliwych grup etnicznych, które wpłynęły na losy innych społeczności Azji, przede wszystkim tych spotkanych na Jedwabnym Szlaku.

Pomocnik Historyczny „Dzieje na Jedwabnym Szlaku” (100180) z dnia 12.04.2021; Jedwabny Szlak; s. 42
Oryginalny tytuł tekstu: "Czas Turkutów"
Reklama