Pomocnik Historyczny

Podróże dóbr i idei

Jedwabny Szlak. Droga idei

Figurka jeźdźca na koniu; ceramika grobowa z czasów dynastii Tang (618–907). Figurka jeźdźca na koniu; ceramika grobowa z czasów dynastii Tang (618–907). Getty Images
Zanim stracił na znaczeniu, Jedwabny Szlak był – jak już wspomnieliśmy – prawdziwą autostradą także dla idei, technologii, religii, upraw, a nawet pasożytów. Zrekapitulujmy tę swoistą ofertę.

Jedwab. Dobrem, które nadało handlowi Wschodu z Zachodem wielką dynamikę, był jedwab. Ów niezwykle cenny produkowany w Chinach materiał transportowano na zachód już w okresie archaicznym. Jedwabne tkaniny najpierw rozpowszechniły się w Persji, skąd w V w. p.n.e. dotarły do starożytnej Grecji. Minęło kolejne sto lat, zanim zapoznali się z nimi zamieszkujący zachodnią Europę Celtowie. Dowodem na powszechną popularność tkaniny wśród elit w praktycznie całej Eurazji są jej pozostałości znajdowane np. w scytyjskich kurhanach na Krymie bądź w datowanych na IV i III w. p.n.e. grobowcach w wiecznej zmarzlinie wschodniego Ałtaju.

Starożytni Rzymianie zwrócili uwagę na tę niezwykłą tkaninę na długo przed słynną wyprawą Marka Licyniusza Krassusa przeciw Partom w 53 r. p.n.e., kiedy łopoczące na wietrze jedwabne sztandary Partów wywarły na legionistach ogromne wrażenie. Największe ilości jedwabiu docierały do Rzymu przez Egipt. Napływ luksusowych tkanin ze wschodu budził niesmak wśród rzymskich tradycjonalistów. Seneka uważał, że ostentacyjne noszenie jedwabnych szat było znakiem zepsucia obyczajów. Mimo to stały się one na tyle powszechne, że w 16 r. n.e. Senat zabronił mężczyznom noszenia tych „hańbiących” tkanin.

Tzw. Orla Dalmatyka noszona podczas koronacji przez cesarzy Świętego Cesarstwa Rzymskiego: chiński adamaszek, haft na purpurowym jedwabiu, XIII/XIV w.BEWTzw. Orla Dalmatyka noszona podczas koronacji przez cesarzy Świętego Cesarstwa Rzymskiego: chiński adamaszek, haft na purpurowym jedwabiu, XIII/XIV w.

W drugiej połowie I w. n.e. poselstwo od króla Cejlonu przybyło do Rzymu, by wynegocjować traktat handlowy (Cejlończycy cenili sobie przede wszystkim czerwony koral z Morza Śródziemnego oraz srebrne denary, które w tamtym okresie stały się popularnym środkiem płatniczym w Indiach). Jego przywódca opowiedział Rzymianom o handlujących jedwabiem ludziach, nazywanych Serami (nazwa – przypomnijmy – wywodziła się najpewniej od chińskiego słowa sy, oznaczającego jedwab), obdarzonych niebieskimi oczami i jasnymi włosami, zamieszkujących Kotlinę Kaszgarską.

Pomocnik Historyczny „Dzieje na Jedwabnym Szlaku” (100180) z dnia 12.04.2021; Jedwabny Szlak; s. 62
Oryginalny tytuł tekstu: "Podróże dóbr i idei"
Reklama