Pomocnik Historyczny

Z wiatrem i pod wiatr

Szlak morski

Indus i Ganges na mapie z XV w. Indus i Ganges na mapie z XV w. Forum
Już od starożytności towary transportowano także wodą.
Aleksander Wielki eksploruje morskie głębiny; drzeworyt z XIX w. na podstawie miniatury z XIII w.BEW Aleksander Wielki eksploruje morskie głębiny; drzeworyt z XIX w. na podstawie miniatury z XIII w.

Skąpa wiedza o początkach. Organizacja transportu morskiego wymagała spełnienia innych warunków progowych niż w przypadku komunikacji lądowej. Niezbędna była koncentracja zasobów i rezerw umożliwiających zarówno powstanie statków (budulca, lin, drzewc, materiału na żagle, ale również umiejętności szkutniczych), jak i ich wypełnienie towarem. Warunek drugi to zebranie szczególnej wiedzy nautycznej zdobywanej poprzez doświadczenie i przechowywanej choćby w formie mitów, legend oraz opowieści, będących również odbiciem charakterystycznej dla danej grupy wizji świata. Czynniki te musiały wystąpić w tym samym czasie, co ekonomiczna potrzeba uzasadniająca całe przedsięwzięcie. Swoistą dojrzałość do rozpoczęcia powtarzalnych i przynoszących profity podróży morskich społeczności osiągają na ogół później niż do zorganizowania handlu lądowego.

Co do początków połączeń morskich między Zachodem a Wschodem nie przybywa nowego materiału badawczego, więc wysiłek naukowców skupia się na reinterpretacji źródeł pisanych i artefaktów pozyskanych przez archeologów. Ustalenia mają mniej lub bardziej hipotetyczny charakter, a żarna nauki mielą – z wielu powodów – niespiesznie. Doskonałym przykładem jest wrak statku, datowany na II–III w. p.n.e., odnaleziony na wodach Sri Lanki, w rejonie Godavari, w 2003 r. Najpierw świadomość znaczenia znaleziska nader powoli przebijała się do świadomości uczonych. Następnie wygasnąć musiała lankijska wojna domowa i wreszcie zorganizować się międzynarodowa grupa badawcza dysponująca finansami na tyle stabilnymi, by zrealizować wieloletni, systematyczny projekt z zakresu archeologii podmorskiej. W jego trakcie wydobyto z dna Oceanu Indyjskiego stanowiące ładunek jednostki sztaby żelaza i miedzi, ceramikę, szkło datowane na przełom er.

Pomocnik Historyczny „Dzieje na Jedwabnym Szlaku” (100180) z dnia 12.04.2021; Jedwabny Szlak; s. 66
Oryginalny tytuł tekstu: "Z wiatrem i pod wiatr"
Reklama