Pomocnik Historyczny

Jak się wykluł gospodarczy gigant

Amerykański cud gospodarczy

Inwestycje infrastrukturalne: Cumberland Pike, jedna z pierwszych dróg na Zachód (1818 r.). Inwestycje infrastrukturalne: Cumberland Pike, jedna z pierwszych dróg na Zachód (1818 r.). Corbis
Skala zmian, jakim uległa w ciągu jednego stulecia gospodarka Stanów Zjednoczonych, ma niewiele sobie równych w historii ludzkości. Pod tym względem może rywalizować z Ameryką chyba tylko Japonia.

Punkt startu. Gdy George Washington obejmował urząd pierwszego prezydenta Stanów Zjednoczonych, kraj liczył niespełna 4 mln ludzi, z których dwie trzecie żyło nie dalej niż 50 mil od wybrzeża Atlantyku. Pięć największych miast, a były to Nowy Jork, Filadelfia, Boston, Charleston i Baltimore, zamieszkiwało w sumie 110 tys. ludzi. Gospodarka młodego kraju nie mogła się równać z mocarstwami Europy. Sto lat później USA liczyły 63 mln mieszkańców, Nowy Jork, Chicago i Filadelfia były miastami milionowymi, a kraj wyparł Wielką Brytanię z pozycji lidera światowego przemysłu.

W momencie rebelii przeciwko Koronie Brytyjskiej kolonistom w Ameryce powodziło się, wedle szacunków, lepiej niż ich tytularnym zwierzchnikom, czyli Anglikom, nie mówiąc o obywatelach innych bogatych krajów Europy. Londyn próbował zdławić gospodarkę rebeliantów poprzez blokadę eksportu. Amerykanie okazali się jednak bardziej wytrzymali, niż to przewidywała Brytania. 90 proc. społeczeństwa pracowało na roli, a tylko 10 proc. mieszkało w miastach, więc rewolucji głodem wziąć się nie dało. Co więcej, Ameryka zdołała finansować długie (od 1775 do 1783 r.) zmagania militarne.

Początkowo dostatek płynął głównie z tego, co rosło w ziemi i na ziemi. Szybko rósł lukratywny eksport tytoniu, ryżu i drewna do Europy i na Karaiby. Rosła wymiana między koloniami. Pojawiały się także małe lokalne formy przemysłu: wpierw tartaki, młyny i kuźnie, a potem stocznie. Na północy Nowa Anglia budowała statki i żyła z handlu i żeglugi. Na południu, od Marylandu poprzez Wirginię do Karoliny, plantacje posiłkujące się pracą niewolników uprawiały tytoń, ryż i indygo. Kolonie w środku (Nowy Jork, New Jersey, Pensylwania i Delaware) eksportowały zboże i futra. W Nowej Anglii wcześnie rodziły się tradycje subsydiowania projektów infrastrukturalnych, takich jak drogi, mosty, promy, zajazdy.

Pomocnik Historyczny „Stany Zjednoczone Ameryki wydanie II” (100192) z dnia 21.02.2022; USA. Narodziny potęgi; s. 92
Oryginalny tytuł tekstu: "Jak się wykluł gospodarczy gigant"
Reklama